ورم مقعدی؛ انواع، علل، علائم و درمان های خانگی موثر

ramclinic

ورم و التهاب مقعدی، یکی از مشکلات آزار دهنده ناحیه نشیمنگاهی محسوب میشه که میتونه ناشی از حساسیت های پوستی تا ابتلا به بیماری های جدی مثل هموروئید، شقاق، آبسه یا بیماری های التهابی روده ای(IBD) کرون و کولیت اولسراتیو و حتی بیماری های عفونتی مقاربتی مانند ایدز و سفلیس باشه.

تشخیص مراجعه زودهنگام به پزشکان متخصص خانم و آقا، در کلینیک تخصصی بیماری های مقعدی، باعث تشخیص و جلوگیری از گسترش التهاب و ورم کردن مقعد میشه.

انجام روش های ساده و موثر خانگی، در مراحل ابتدایی و خفیف بیماری، باعث کنترل تورم و جلوگیری از گسترش التهاب و بروز عفونت مقعدی میشه.

انواع تورم و التهاب مقعد: پروکتیت و آنوسیت

التهاب یا ورم کردن مقعد، به 2 شکل پروکتیت یا آنوسیت، به صورت تدریجی یا ناگهانی، بروز میکنه. عوارض و علائم آزاردهنده ای مثل درد، خارش، سوزش، ترشحات چرکی یا خونریزی عوارض ناشی از ورم مقعدی، زندگی بیمار رو تحت تاثیر قرار میده.

شایع ترین علائم ورم مقعدی:

خارش مقعدی: که به طور مزمن یا متناوب بروز میکنه
درد هنگام اجابت مزاج و حتی بعد از آن
ترشحات مقعدی: ناشی از عفونت یا آسیب به جدار مقعد یا رکتوم
درد هنگام لمس مقعد: احساس درد هنگام دفع مدفوع و معاینه فیزیکی (معاینه دیجیتال)
احساس فشار و پری راست روده و مقعد: در اثر دفع ناکامل مدفوع
بوی نامطبوع مدفوع: همراه ترشحات عفونی
تغییر در عادات دفع مدفوع: ابتلا به یبوست یا اسهال

پروکتیت: علائم و علل ورم مقعدی در راست روده

پروکتیت (آنالیت)، به التهاب و تورم قسمت انتهای روده بزرگ در راست روده یا رکتوم، گفته میشه.

رکتوم یا راست روده، آخرین بخش روده، قبل مقعده که مدفوع رو ذخیره میکنه.

علائم شایع تورم پروکتیت راست روده:

سوزش مقعدی
درد هنگام اجابت مزاج
ترشحات چرکی و عفونی همراه خونریزی
احساس پری در مقعد و رکتوم

علل شایع پروکتیت:

عفونت های ویروسی، انگلی و باکتریایی: مانند سوزاک، هرپس
ابتلا به بیماری های التهابی روده: مانند کرون و کولیت اولسراتیو
پرتو درمانی در ناحیه لگن
رابطه مقعدی (مقاربت از مقعد)

آنوسیت: علائم و علل ورم مقعدی در اطراف مقعد

آنوسیت، به التهاب و تورم پوست و بافت های اطراف دهانه مقعد یا آنوس گفته میشه.

علائم شایع آنوسیت در مقعد:

خارش مقعدی و سوزش مقعدی
درد مقعدی در اطراف مقعد
ترشحات گاه به گاه عفونی همراه خونریزی
احساس درد هنگام نشستن
احساس درد هنگام دفع مدفوع

علل شایع آنوسیت:

عفونت های سطحی قارچی و باکتریایی
تحریک مدام مقعد با دستمال یا شوینده های عطری و دارای الکل
بروز حساسیت و آلرژی در مقعد
ابتلا به بیماری های مقاربتی

جدول تفاوت پروکتیت و آنوسیت: بخش های درگیر تورم و التهاب مقعدی

ویژگی ها	پروکتیت	آنوسیت
محل بروز التهاب و تورم	داخل راست روده (رکتوم)	سطح خارجی مقعد (آنوس)
علائم اصلی	درد هنگام دفع، احساس دفع ناکامل مدفوع، ترشحات چرکی و خونی	خارش، سوزش، تورم و التهاب پوست اطراف مقعد
علل شایع	بیماری های التهابی روده، عفونت های مقاربتی، پرتو درمانی	عفونت های قارچی سطحی مقعد، آلرژی و رابطه مقعدی

۷ علت شایع ورم و التهاب مقعدی: از بیماری های مقعدی تا بیماری های مقاربتی

از مهم ترین دلایل تورم دهانه مقعد یا داخل کانال مقعدی و بروز بیماری ورم مقعد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

هموروئید مقعدی: تاثیر بر ورم و التهاب مقعدی

بیماری هموروئید یا بواسیر، به التهاب و تورم سیاهرگ های داخل کانال مقعد، منجر به درد شدید، سوزش و خارش آزار دهنده و خونریزی مقعدی گفته میشه.

عوارض هموروئید درمان نشده در ورم مقعد:

التهاب و ورم کردن سیاهرگ های مقعدی
فشار دائمی به عضلات اسفنکتر مقعدی
کاهش توانایی بسته شدن و باز ماندن کانال مقعد
احساس دفع ناکامل مدفوع، نشت مدام ترشحات، مدفوع آبکی و خونریزی همراه مدفوع
بی اختیاری در دفع مدفوع و دفع گاز روده
افزایش خطر ابتلا به یبوست و عوارض شدید آن

شقاق (فیشر) مقعدی: تاثیر بر ورم مقعد

شقاق یا فیشر، زخم ترک مانند یا بریدگی کوچکی، در لایه داخلی مقعد هست که منجر به تورم (ورم کردن)، التهاب و خونریزی مقعدی هنگام و بعد از اجابت مزاج میشه.

عوارض شقاق درمان نشده در ورم مقعد:

تورم و التهاب بافت اطراف مقعد
بیرون زدن توده گوشت اضافه از مقعد در هموروئید خارجی
درد مقعدی شدید
سوزش مقعدی تیز و خنجر مانند
خونریزی مقعدی
ضعیف شدن عضلات اسفنکتر خارجی مقعد و در نتیجه کاهش کنترل بر دفع اختیاری مقعد
گسترش عفونت در اثر درمان نشدن زخم شقاق
بی اختیاری در دفع مدفوع و دفع گاز روده

ورم مقعدی و التهاب مقعد: ناشی از ابتلا به فیستول

فیستول، به لوله باریکی با دو سوراخ در دو سر گفته میشه. یه سوراخ، در روده یا رکتوم، و سوراخ دیگه در سطح پوست قرار داره.

در واقع مدفوع، به جای اینکه از راه طبیعی (مقعد) دفع بشه، از راه لوله فیستول به سطح پوست راه پیدا میکنه و از سوراخ سطح پوست اطراف مقعد خارج میشه.

ورم مقعدی و التهاب مقعد: ناشی از ابتلا به آبسه مقعدی

آبسه مقعدی، به چرک و عفونت جمع شده در غدد ناحیه مقعدی گفته میشه. به علت بسته شدن راه تخلیه،جمع شدن چرک درون غدد ناحیه مقعد و تخلیه نشدن آن، باعث بروز توده عفونی و ملتهب به نام آبسه میشه. عدم تخلیه به موقع آبسه مقعدی، توسط پزشک جراح، باعث تبدیل آن به فیستول میشه.

علائم آبسه مقعدی و تورم مقعد ناشی از آن:

تورم مقعد: ورم کردن و احساس توده متورم و دردناک اطراف مقعد
التهاب و قرمز شدن مقعد
خروج چرک و عفونت از مقعد
درد شدید مقعدی بخصوص موقع نشستن
بروز تب، لرز

ورم مقعدی و التهاب مقعد: ناشی از ابتلا به بیماری مقاربتی زگیل مقعدی

بیماری زگیل تناسلی یا ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، در مقعد و اندام تناسلی فرد مبتلا، به صورت توده های بیرون زده و کوچک شبیه گل کلم بروز میکنه.

راه های انتقال و ابتلا به زگیل تناسلی: تماس پوستی و تماس جنسی
عوارض مقعدی شایع زگیل تناسلی: تورم و التهاب، سوزش و خارش، ترشحات عفونی و خونی
عوارض وخیم زگیل تناسلی: سرطان مقعد، سرطان اندام تناسلی و سرطان دهانه رحم در زنان

ورم مقعدی و التهاب مقعد: ناشی از رابطه مقعدی

رابطه مقعدی یا رابطه جنسی از پشت، باعث مشکلات و عوارض مقعدی از جمله درد، خونریزی، سوزش و خارش، ورم کردن مقعد میشه.

علل شایع تورم مقعد ناشی از رابطه مقعدی:

فشار و اصطکاک زیاد جسم خارجی به بافت و پوست نازک و حساس مقعد
پاره شدگی و بروز زخم های ریز ملتهب
عفونت مقعد: ورود باکتری ها و ویروس ها به مقعد و بروز تورم و الته

ورم مقعدی: ناشی از بیماری های التهابی روده کرون یا کولیت

بیماری های التهابی روده یا IBD مانند کرون و کولیت، به علت وراثت، ضعف سیستم ایمنی بدن و شرایط نامناسب محیطی و تغذیه نامناسب و ناسالم، باعث بروز علائم شدیدی در فرد مبتلا میشن.

کرون روده: التهاب و زخم های عمیق در لایه های عمیق بخش های مختلف دستگاه گوارش
کولیت اولسراتیو: التهاب و زخم در قسمت های مختلف روده بزرگ

علائم بیماری های التهابی روده: تورم مقعد (ورم کردن)، التهاب و قرمزی، درد شکمی و مقعدی، سوزش و خارش مقعد، یبوست یا اسهال، بروز بیماری های مقعدی مثل هموروئید، شقاق، آبسه و فیستول و …

درمان ورم مقعدی: از درمان های خانگی تا لیزر درمانی

درمان ورم مقعدی و التهابات ناشی از بیماری، بسته به وضعیت بیمار، نوع و شدت درگیری با عوارض آن، به روش های درمان خانگی، مصرف پمادها و داروهای گیاهی، مصرف داروهای شیمیایی تجویز شده توسط پزشک، زیر انجام میشه:

درمان خانگی حمام سیتز: تاثیر آبگرم در کاهش ورم مقعد

از ساده ترین و سریع ترین روش های درمان ورم مقعد، نشستن در لگن آبگرم، هست.

روش انجام: نشستن روزانه 2 یا 3 بار و به مدت 15 تا 20 دقیقه، در لگن آبگرم بدون مواد شوینده، در درمان ورم مقعد موثره. به آبگرم میشه کمی نمک، گل بابونه، گل ختمی یا گل همیشه بهار و … اضافه کرد.

رعایت رژیم غذایی: مصرف مواد غذایی پر فیبر

مصرف غذا های سرشار از فیبر؛ باعث جذب آب از روده، افزایش حرکات روده، نرم نگه داشتن مدفوع و حرکت روان آن در طول روده ها و دفع بدون درد و خونریزی مدفوع از مقعد میشه.

برخی مواد غذایی پر فیبر: سبزیجات دارای برگ سبز، انواع آلو، انجیر، سیب، گلابی، نان های سبوس دار، برنج قهوه ای، دانه های گیاهی مثل تخم شربتی، خاکشیر، دانه چیا و مکمل های فیبر دار مانند پسیلیوم و متاموسیل

نوشیدن آب کافی: هیدراتاسیون بدن

نوشیدن روزانه 8 تا 12 لیوان آب و مایعات سالم بدون قند زیاد، گاز و الکل
در صورت مصرف مکمل های حاوی فیبر، باید آب زیاد نوشید

تغییر عادات روزانه: جایگزین کردن روش زندگی سالم

پرهیز از نشستن های طولانی: تغییر وضعیت بدن هر 30 دقیقه
زور نزدن هنگام دفع مدفوع
شستشوی روزانه و خشک کردن مقعد :بعد هر بار اجابت مزاج با شوینده ملایم و دستمال بدون الکل و غیر معطر
داشتن تحرک کافی و ورزش روزانه: حداقل پیاده روی به مدت 20 دقیقه در روز

استعمال پمادها و داروهای طبیعی: ضد التهاب های گیاهی

استفاده موضعی از ژل آلوئه ورا: ژل استخراج شده از برگ های تازه گیاه آلوئه ورا (بدون مواد افزودنی)، دارای خاصیت ضد التهابی و ترمیم کنندگی قوی، برای درمان ورم مقعد هست.
استعمال موضعی روغن های گیاهی: این روغن های طبیعی، بدون مواد شیمیایی و افزودنی، دارای خاصیت ضد خارش و نرم کنندگی هستن که از خشکی، سوزش و التهاب پوست حساس مقعد، جلوگیری میکنن. مانند روغن زیتون، روغن بنفشه، روغن کنجد
دمنوش های گیاهی: استفاده از دمنوش گیاهان بابونه، گل ختمی، گل گاو زبان، باعث کاهش تورم و التهاب مقعد میشه.
ملین های گیاهی: برای کاهش حرارت درون روده، رفع یبوست و کم کردن ورم مقعد، میشه از ملین های گیاهی مثل خاکشیر، تخم شربتی و عرق کاسنی استفاده کرد.

درمان تخصصی ورم مقعد: تجویز داروهای شیمیایی

در صورتی که ورم مقعد، همراه تداوم علائمی مانند تب، ترشح و عفونت باشه، درمان خانگی به تنهایی کافی نیست و برای درمان قطعی باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.

تجویز پمادهای موضعی:

– پماد آنتی هموروئید: باعث کاهش درد، تورم و التهاب مقعد میشه.

– پماد لیدوکائین: بی حس کننده ای قوی که باعث کاهش ورم مقعد و درد آن میشه.

– پماد هیدروکورتیزون: دارای خواص ضد التهابی قوی هست که باعث کاهش سوزش، خارش و ورم شدید مقعد، میشه.

تجویز داروهای تزریقی و خوراکی:

– داروهای ضد التهاب: مانند دیکلوفناک و ایندومتاسین

– داروهای آنتی بیوتیکی: برای کاهش عفونت ها ناشی از فیستول و آبسه مقعدی

– داروهای تنظیم کننده سیستم ایمنی بدن: برای بیماری های التهابی روده مثل کرون و کولیت

عوارض شدید جراحی بیماری های مقعدی: از تورم مقعد تا بی اختیاری اجابت مزاج

از عوارض شدید و غیر قابل جبران جراحی سنتی بیماری های نشیمنگاهی مانند هموروئید، شقاق، آبسه یا فیستول؛ ایجاد برش های بزرگ و عمیق در اطراف مقعد و کانال مقعدی محسوب میشه که باعث آسیب به بافت های مقعد یا ضعف دائمی اسفنکترهای مقعدی میشه. جراحی سنتی، باعث بروز ورم مقعدی (تورم)، قرمزی و التهاب، تشکیل بافت اسکار (زخم های پس از جراحی)، تنگی یا گشادی مقعد و بی اختیاری در دفع مدفوع میشه.

لیزر درمانی: بهترین و قطعی ترین درمان بیماری های مقعدی

لیزر درمانی یا درمان با لیزر، موثرترین و بهترین روش درمان بیماری های مقعدی شناخته میشه که در کلینیک تخصصی و توسط جراحان متخصص با تجربه خانم و آقا، بدون احساس درد، بدون نیاز به بیهوشی و بستری، در زمان کوتاه 20 تا 45 دقیقه، با کمترین عوارض جانبی و دوره نقاهت کوتاه راحت، انجام میشه.

حضور جراحان متخصص خانم در کلینیک لیزر درمان، نقش موثری در ایجاد آرامش روحی و افزایش اعتماد بانوان مبتلا به بیماری های مقعدی مانند هموروئید، شقاق و ورم مقعدی داره. به ویژه در زنان بیماری که سالها به دلیل ترس و خجالت، از عوارض بیماری مقعدی رنج بردن و به دنبال درمان قطعی، با اطمینان از حفظ حریم شخصی هستن.