خارش مقعد، مشکل آزار دهنده ای که حس راحتی و آرامش از زندگیت میبره؛ تداوم این مشکل ساده همراه درد، سوزش و خونریزی نشانه مشکلات جدی هست که نیاز به تشخیص و درمان تخصصی داره.
عوامل متعددی مثل: عدم رعایت بهداشت، بیماری های پوستی و مصرف غذاهای حساسیت زا و تند در بروز این عارضه نقش دارن.
تسکین خارش مقعد با تغییرات ساده در سبک زندگی مثل: شستشوی ناحیه مقعد و خشک کردن آن با دستمال تمیز و غیر عطری، استفاده از لباس زیر نخی و گشاد، اجتناب از مصرف غذاهای تحریک کننده
علت خارش مقعد بزرگسالان؛ دلایل پنهان و عوامل شایع
- عدم رعایت بهداشت مقعد: شستشوی ناکافی و یا بیش از حد مقعد؛ همچنین تعریق و رطوبت زیاد در این ناحیه باعث رشد میکروارگانیسم‌ها (قارچ، باکتری، ویروس) و خارش پوست میشه.
- رژیم غذایی نامناسب: مصرف غذاهای حساسیت زای تند و چرب، لبنیات، گوجه فرنگی، سرکه و نوشیدنی های کافئین دار
- حساسیت پوستی به مواد شوینده، صابون و یا لباس تنگ
- بیماری های پوستی: درماتیت، اگزما و یا پسوریازیس موجب تحریک، التهاب و خارش در ناحیه مقعد میشن.
- بیماری های سیستمیک (بیماریهایی که همه عضو های بدن درگیر می کنه) مثل دیابت، بیماری های کلیوی، کبدی، کمبود آهن، آلرژی و حساسیت های پوستی
- بیماری های نشیمنگاهی:
- هموروئید (بواسیر): تورم و التهاب رگهای خونی مقعد با علائمی مانند درد، سوزش، خونریزی هنگام اجابت مزاج و خارش پوست اطراف مقعد همراه هست.
- فیشر (شقاق): زخم کوچک در داخل کانال مقعد که به علت یبوست و دفع مدفوع سخت بوجود میاد و با درد، سوزش، خارش و خونریزی همراه هست.
- فیستول مقعدی: مدفوع و عفونت بجای خارج شدن از مقعد، از کانالی غیرطبیعی (فیستول) به سطح پوست میرسه و منجر به درد، سوزش و خارش میشه.
- آبسه مقعدی: جمع شدن عفونت داخل غدد مقعد باعث درد، سوزش، قرمزی، تب و خروج چرک میشه. چون این ترشحات عفونی مدام روی پوست اطراف مقعد میریزه، پوست تحریک میشه و خارش شدید و آزاردهنده ای ایجاد میکنه.
- زگیل مقعدی: این مشکل به شکل زائده های گوشتی کوچیک کنار مقعده؛ بخاطر ویروس HPV ایجاد میشه و از طریق تماس جنسی منتقل میشه و سوزش، خارش و ناراحتی زیادی ایجاد میکنه.
- پرولاپس رکتوم (افتادگی مقعد): بیرون زدن بخشی از روده از مقعد به علت ضعف عضلات کف لگن؛ خارش مقعد بخاطر تماس بافت رکتوم با پوست اطراف مقعد
خارش مقعد کودکان؛ بررسی ۷ دلیل شایع که هر پدر و مادری باید بدونن!
خارش مقعد مشکل آزار دهنده ای که باعث بی قراری، بی خوابی و ناراحتی کودک میشه؛ این مشکل علت های مختلفی از جمله حساسیت های پوستی، بیماری مقعدی و عفونت انگلی داره.
شناخت دلایل اصلی و روش های درمان کمک میکنه به سرعت این مشکل برطرف شه.
بررسی 7 علت اصلی خارش مقعد کودک:
- عفونت انگلی (کرمک): یکی از شایع ترین علت ها وجود کرمک ها (کرم سنجاقی) هست. دلیل خارش شدید مقعد کودک در شب اینکه کرم ها شب ها برای تخم گذاری به بیرون مقعد میان.
- خشکی پوست: وقتی کودک در طول روز آب کم مینوشه و یا به طور طبیعی پوست خشکی داره، کم آبی بدن پوست رو خشک و دهیدراته میکنه و باعث ایجاد خارش میشه.
- حساسیت پوستی: پوست حساس بعضی از بچه ها به مواد شوینده، صابون، پوشک و حتی دستمال مرطوب واکنش نشون میده و باعث حساسیت و خارش میشه.
- اسهال مکرر: مدفوع شل و اسیدی باعث تحریک پوست میشه؛ مخصوصا وقتی کودک پوشک میشه و دیر به دیر پوشک تعویض میشه.
- یبوست مزمن و شقاق مقعدی: مدفوع سفت و سخت باعث ایجاد فیشر مقعدی میشه که همراه درد، سوزش و خارش زیاده
- مواد غذایی حساسیت زا: برخی از غذاها مثل گوجه فرنگی، لبنیات، مرکبات، شکلات، غذاهای تند باعث اختلال در عملکرد سیستم گوارش و احساس خارش در مقعد میشن.
- عفونت قارچی: رطوبت و گرما بهترین محل برای بوجود اومدن قارچ هاست. پوشک خیس و یا لباس مرطوب باعث ایجاد عفونت قارچی میشه و با التهاب، قرمزی، سوزش و خارش شدید همراهه؛ بهترین راه پیشگیری تمیز و خشک نگه داشتن کودکه.
خارش مقعد در کودکان کاملا قابل درمانه. خارش مداوم همراه خونریزی، کاهش وزن و بی قراری نیاز به مراجعه فوری به پزشک داره.
درمان پزشکی خارش مقعدی؛ 5 روش موثر برای رفع مشکل به طور قطعی و بدون بازگشت!
خارش مقعدی نشانه بیماری جدی هست و بدون درمان بهبود پیدا نمیکنه؛ پزشکان ابتدا علت اصلی تشخیص داده و بعد درمان مناسب شروع میکنن.
- درمان هموروئید (بواسیر): درمان خارش ناشی از هموروئید با بکارگیری روش های پیشرفته مثل لیزر، جراحی، اسکلروتراپی و بستن باند لاستیکی؛ درمان بواسیر با لیزر بخاطر دقت بالا و بی خطر بودن، بهترین و سریع روش شناخته میشه.
- درمان فیشر (شقاق): تسکین خارش ناشی از زخم و ترک های مقعد در مراحل ابتدایی با کرم و پماد ، دارو، بوتاکس و در مراحل حاد، جراحی و لیزر شقاق مقعدی
- فیستول مقعدی: فیستول بخاطر عفونت های مکرر و آبسه درمان نشده بوجود میاد و باعث درد و خارش شدید مقعد میشه. تنها درمان قطعی فیستول با نتیجه دائمی لیزر هست، بدون درد و خونریزی
- درمان عفونت قارچی و انگلی: مصرف داروهای آنتی بیوتیک و ضد قارچ، همراه رعایت بهداشت عفونت و احساس خارش رو از بین میبره.
درمان خانگی خارش مقعد؛ 12 روش طب سنتی که واقعا جواب میده!
- حمام سیتز (نشستن داخل لگن آب گرم)
- مالیدن روغن نارگیل روی مقعد بخاطر دارا بودن خاصیت ضد قارچی و مرطوب کنندگی پوست
- لایه نازکی از ژل آلوورا طبیعی روی مقعد قرار بده برای کاهش التهاب و تسکین خارش
- پوشیدن لباس های نخی و گشاد برای کاهش رطوبت، تعریق و پیشگیری از رشد قارچ ها
- شستن مقعد با آب ولرم و خشک کردن با حوله نرم بعد از هر اجابت مزاج
- مصرف رژيم غذایی فیبردار (انجیر، گلابی، سیب)، حبوبات، غلات سبوس دار و پرهیز از غذاهای تند، چرب و سنگین برای پیشگیری از یبوست
- ترکیب روغن زیتون و عسل برای 20 تا 30 دقیقه روی مقعد قرار بده.
- یک قاشق سرکه سیب با آب رقیق کن و با پنبه روی ناحیه بزن و بعد از 20 دقیقه با آب ولرم بشور. سرکه سیب خاصیت ضد باکتری و ضد قارچی داره و از عفونت جلوگیری میکنه.
- کمی پودر نشاسته ذرت روی ناحیه تمیز بزن؛ این روش طب سنتی رطوبت اضافی جذب میکنه و باعث کاهش التهاب میشه.
- چای سیاه کیسه ای رو داخل آب گرم قرار بده و بعد از خنک شدن برای 20 دقیقه روی مقعد بزار برای کاهش التهاب و تسکین خارش
- نوشیدن روزانه یک فنجان چای بابونه و گل همیشه بهار برای بهبود عملکرد سیستم گوارش و پیشگیری از یبوست
- از صابون های معطر و دستمال کاغذی های رنگی و زبر استفاده نکن.
رفع خارش مقعد و کرمک؛ بهترین کرم و داروها برای درمان سریع و موثر
- داروهای ضد انگل (خوراکی) برای از بین بردن کرمک و تسکین خارش مقعد:
- مبندازول
- آلبندازول
- پیرانتل پاموات
- پماد و کرم های ضد التهاب، سوزش و خارش مقعد:
- هیدروکورتیزون 1%
- زینک اکساید
- ضد حساسیت (خوراکی) برای تسکین خارش شدید:
- لوراتادین
- دیفن‌هیدرامین
- درمان دارویی خارش ناشی از بیماری مقعدی (شقاق، هموروئید، فیستول):
- برای کنترل عفونت باکتریایی ناشی از بیماری فیستول مقعدی، مصرف داروهای (خوراکی) آموکسی سیسیلین و سفالکسین
- برای کاهش التهاب شدید ناشی از بیماری بواسیر و شقاق مقعدی، مصرف دارو (خوراکی) پردنیزون. فقط در صورت تجویز و مشورت با پزشک متخصص
- کرم ترمیم کننده نیتروگلیسیرین برای بهبود شقاق مقعدی
علائم خارش مقعد؛ 7 نشانه که به درمان فوری نیاز داره!
خارش مقعد نشانه ای از مشکل پوستی ساده یا یک بیماری جدی هست. علائمی که همراه خارش مقعد رخ میدن:
- خشکی و پوسته پوسته شدن پوست اطراف مقعد
- خونریزی به خاطر ابتلا به بیماری مقعدی و یا خاروندن بیش حد مقعد
- قرمزی و التهاب مقعد
- احساس تورم اطراف مقعد
- زخم شدن مقعد
- احساس درد و سوزش موقع خاروندن باسن و مقعد
- ترشح و رطوبت غیر عادی اطراف مقعد
خارش مداوم، خونریزی، درد شدید از علائم هشدار دهنده ای هست که نباید نادیده بگیری! برای تشخیص دقیق مشکل و شروع درمان فورا به پزشک متخصص مراجعه کن.
خارش مقعد: ۵ دسته‌بندی اصلی از علت تا شدت
اولین قدم برای درمان موثر و جلوگیری از تشدید علائم، شناخت نوع خارش مقعده.
- خارش مقعد موقتی: به علت خشکی پوست، استفاده از مواد شوینده حساسیت زا مثل صابون عطری و پوشیدن لباس پلاستیکی و تنگ
- خارش مقعد بدون علت مشخص: این نوع خارش دلیل خاصی نداره و به خاطر تحریک و حساسیت پوستیه
- خارش مقعد ناشی از بیماری های مقعدی: به علت بیماری های زمینه ای نظیر هموروئید، شقاق، فیستول، آبسه و مشکلات گوارشی
- خارش مقعد شدید مخصوصا شب ها: به دلیل عفونت انگلی (کرمک)، التهاب و حساسیت های پوستی
- خارش مقعد مزمن: خارش طولانی مدت به دلیل بیماری های پوستی و عفونت های مقاوم
چه زمانی خارش مقعد نیاز به مراجعه فوری به پزشک متخصص داره؟
خارش مقعد خفیف و موقتی با روش های خانگی درمان میشه. در شرایط زیر مراجعه به پزشک برای جلوگیری از عوارض جدی ضروریه:
- خارش مداوم و شدید
- خونریزی؛ دیدن خون روی دستمال یا روی مدفوع
- سابقه بیماری های مقعدی؛ شقاق، هموروئید، فیستول و آبسه
- سوزش، درد و التهاب در ناحیه مقعد
- کاهش وزن، تغییر عادات روده ای و گوارشی و یا بی اختیاری مدفوع
پیشگیری از خارش مقعد؛ 5 عادت روزانه برای حفظ سلامت و راحتی
- رعایت بهداشت مقعد: شستشوی مقعد با آب ولرم و صابون غیر عطری پس از هر اجابت مزاج
- خشک نگه داشتن مقعد: خشک کردن مقعد بعد از هربار شستشو با حوله نرم و دستمال های بدون الکل و غیر عطری
- اجتناب از نشستن طولانی مدت: استفاده از کوسن های نرم نشیمنگاهی و یا دوناتی شکل برای کاهش فشار از روی مقعد
- نرم و مرطوب نگه داشتن مقعد: استفاده از مرطوب کننده های طبیعی مثل روغن نارگیل، ژل آلوورا طبیعی
- کنترل استرس و اضطراب: کاهش تاثیر استرس و اضطراب بر سیستم گوارش با مدیتیشن، تکنیک های تنفس و پیاده روی سبک
عوارض خارش مقعدی؛ خطرات عدم درمان؛ ضرورت اقدام سریع!
خارش مقعد در صورت عدم درمان و تداوم یافتن به مشکلات جدی تبدیل میشه. از جمله عوارضی که ایجاد میکنه:
- کاهش کیفیت خواب و اختلال در زندگی: خارش شدید هنگام خواب، باعث از بین رفتن آرامش و راحتی میشه.
- انتقال عفونت به سایر نقاط بدن: خاروندن با دست آلوده باعث گسترش عفونت به نواحی مختلف بدن میشه.
- ایجاد بیماری فیستول یا شقاق: آسیب مداوم به پوست مقعد باعث بروز مشکلات مقعدی میشه.
- عفونت باکتریایی و قارچی: تحریک مداوم پوست، محیط رو برای رشد عفونت و قارچ مساعد میکنه.
- تشدید علائم بیماری مقعدی: در صورتی که خارش ناشی از بیماری هموروئید و یا شقاق باشه، خاروندن باعث تشدید علائم بیماری و کند شدن روند درمان میشه.
- خونریزی و درد مزمن: آسیب به ناحیه مقعد باعث خونریزی مکرر و درد شدید میشه.
سوالات متداول درباره خارش مقعد: علل٬ درمان و پیشگیری!
- چرا خارش مقعدی ایجاد میشه؟
خارش مقعدی به دلایل مختلفی اتفاق میوفته؛ از علل رایج آن مبتلا بودن به بیماری مقعدی هموروئید، شقاق و یا فیستول، عفونت قارچی و باکتریایی، ترک پوستی، حساسیت پوست به مواد شوینده و صابون های معطر، مصرف غذاهای پر از ادویه و تند، استرس و اضطراب و عدم رعایت بهداشت مقعد
در برخی موارد خارش ناشی از بیماری گوارشی، التهابات داخلی و یا مشکلات داخلی مثل کولیت هست.
- چجوری خارش مقعد درمان کنم؟
درمان موثر خارش مقعد بستگی به علت ایجاد داره؛ با رعایت بهداشت فردی، رژیم غذایی سالم و فیبردار، مصرف آنتی بیوتیک و داروهای ضد قارچ، پماد های ضد حساسیت، مالیدن روغن نارگیل و ژل آلوورا طبیعی
- خارش مقعد نشانه یک بیماری جدی هست؟
خارش مقعد نشانه یک بیماری جدی مانند عفونت مقاربتی، دیابت، بیماری های مقعدی و یا سرطان مقعد هست و در صورت عدم درمان عوارض جبران ناپذیری به همراه داره.
