مقعد (آنوس) به انتهای اندام روده بزرگ گفته میشه که وظیفه دفع مواد زائد گوارشی (مدفوع) از بدن رو برعهده داره. مدفوع حاوی باکتری‌ها، ویروس‌ها و عوامل بیماری متعددی هست که در تماس مستقیم با بخش‌های مختلف مقعد، میتونه باعث سرایت و ایجاد بیماریهای مقعدی و درد در این ناحیه بشن. به همین دلیل، آشنایی با علائم بیماری مثل درد مقعدی، به تشخیص و درمان به موقع کمک میکنه.
درد مقعدی دلایل مختلفی داره؛ مانند بیماری های نشیمنگاهی بواسیر (هموروئید) ، شقاق مقعدی (فیشر آنال) ، آبسه مقعدی، فیستول مقعدی، گرفتگی عضلات مقعدی (اسپاسم عضلانی) و یا سرطان مقعد، زایمان سخت و یبوست.
درد مقعدی؛ علائم، راه‌های تشخیص و درمان دردهای مقعدی
درد مقعدی به هر نوع درد و احساس ناراحتی خفیف یا شدید، در هنگام نشستن، دفع مدفوع یا در زمان استراحت در بخش مقعد، گفته میشه. درد مقعدی یکی از علائم مهم بیماری های مقعدی به شمار میاد. در صورت تشدید درد ناحیه مقعد تا 48 ساعت، باید برای بررسی تخصصی و درمان درد مقعدی به پزشک مراجعه کرد.
شایع‌ترین علائم عمومی مرتبط با درد مقعدی:
- درد هنگام نشستن: احساس درد در ناحیه مقعد هنگام نشستن روی سطوح
- درد هنگام دفع مدفوع: در بیماری های نشیمنگاهی ناحیه مقعد؛ مانند شقاق مقعدی و هموروئید، هنگام دفع مدفوع یا حتی بعد از دفع، درد مقعدی شدید باعث ناراحتی بیمار میشه
- سوزش یا خارش مقعدی: ایجاد التهاب، بروز عفونت یا تحریکات پوست مقعد میتونه باعث خارش، سوزش و درد مقعدی بشه
- تورم در اطراف مقعد: متورم شدن مقعد به دلیل بیماری هایی مثل هموروئید، آبسه یا فیستول مقعدی، باعث درد مقعدی میشه
- ترشحات چرک و عفونت یا خروج خونابه از مقعد: نشانهای از آبسه یا فیستول مقعدی هست
- احساس تنگی و فشار در مقعد
- خونریزی مقعد: مشاهده خون در مدفوع، تغییر شکل و رنگ مدفوع
علائم درد مقعدی در بیماری های نشیمنگاهی
علائم درد مقعدی در بیماری شقاق مقعدی:
شقاق مقعدی؛ ایجاد یک شکاف یا وجود زخم کوچک و ترک در پوست اطراف مقعده که به علت عصب های حساس در قسمت پایینی مقعد، باعث درد مقعدی شدید، سوزش هنگام دفع و ساعت ها بعد از مدفوع، خونریزی هنگام دفع میشه.
درمان های خانگی و دارویی شقاق مقعدی: در مراحل ابتدایی زخم شقاق، با درمان های خانگی و دارویی برطرف میشه
درمان لیزری شقاق مقعدی: در صورت گسترش شقاق و عمیق شدن زخم، درمان های جراحی و درمان لیزری شقاق، توصیه میشه که بدون بیهوشی، بدون بستری و در مدت 20 دقیقه انجام میشه و قطعی ترین روش درمان شقاق هست.
علائم درد مقعدی در بیماری بواسیر (هموروئید):
داخل بافت مقعد، رگ های خونی وجود داره که در حالت عادی به دفع مدفوع کمک میکنه. در صورت زور زدن موقع اجابت مزاج یا یبوست، این رگ های خونی متورم، ملتهب و دردناک میشن. به صورت توده گوشت اضافه و برآمده در اطراف مقعد، ظاهر میشن. ایجاد هموروئید، باعث خونریزی، خارش و سوزش مقعد هنگام دفع مدفوع و درد مقعدی شدید میشه.
درمان های خانگی و دارویی هموروئید یا بواسیر مقعدی: با درمان های خانگی، درمان یبوست، ورزش و تحرک مناسب و رعایت رژیم غذایی پر فیبر و مصرف پماد ها و داروهای مسکن، درمان هموروئید انجام میشه. این درمان های خانگی و دارویی در تمام بیماری های مقعدی، موثره.
عدم درمان به موقع هموروئید، باعث گسترش هموروئید داخلی به هموروئید خارجی میشه. یعنی رگهای متورم و ملتهب، بیرون از مقعد،به حالت توده های گوشتی دور مقعدی در میان.
درمان با لیزر هموروئید خارجی: این روش جراحی با لیزر، بدون درد، بدون بیهوشی، سرپایی و بدون بستری در مدت زمان 20 دقیقه انجام میشه و بعد لیزر درمانی، بیمار به منزل برمیگرده.
علائم درد مقعدی در بیماری آبسه مقعدی:
علائم آبسه مقعدی: ایجاد التهاب عفونی، تورم و قرمزی در زیر پوست اطراف مقعد، ترشح عفونت، بروز تب و لرز و درد شدید مقعدی هنگام نشستن هست
روش درمان لیزری: تخلیه کامل با درمان لیزری، بهترین و قطعی ترین روش درمان آبسه هست.
علائم درد مقعدی در بیماری فیستول مقعدی:
فیستول، ایجاد یک مسیر غیر طبیعی که یک سوراخ یا زخم کوچک روی پوست اطراف مقعد و سوراخ دیگه داخل کانال مقعده، ترشح چرک، خونابه و عفونت بدبو از این سوراخ، باعث سوزش، خارش و درد مقعدی شدید میشه.
روش درمان لیزری: تخلیه کامل کانال عفونی فیستول با جراحی لیزری، بهترین و قطعی ترین روش درمان فیستول مقعدی هست.
علائم درد مقعدی در بیماری کیست مویی(سینوس پیلونیدال):
در اثر برگشت موی پایین خط باسن به داخل پوست و رشد در داخل بافت، کیسه ای چرکی و عفونی ایجاد میشه که به آن کیست مویی میگن. این کیسه حاوی مو و عفونت بر روی پوست خط باسن معلوم میشه. جمع شدن عفونت در این کیست، باعث تب و لرز و درد شدید میشه.
لیزر درمانی کیست مویی: با درمان لیزری، عفونت ها تخلیه شده و بافت ترمیم میشه. این قطعی ترین و بهترین روش درمان سینوس مویی هست.
اسپاسم عضلات مقعدی؛ ایجاد درد مقعدی
احساس گرفتگی و اسپاسم عضلانی شدید در ناحیه‌ی لگن، احساس درد شدید مقعدی و ناگهانی مخصوصا در شب
سرطان مقعد؛ علائم، روش های تشخیص و درمان درد مقعدی
علائم سرطان مقعد: خونریزی مداوم و بی دلیل، کاهش وزن سریع و غیرعادی، درد مقعدی طولانی‌مدت که با درمان‌های معمولی، بهبود پیدا نمیکنه.
روش های تشخیص سرطان مقعد: معاینه فیزیکی، معاینه دیجیتال رکتوم پروکتوسکوپی، سونوگرافی اندو مقعدی یا اندورکتال، آندوسکوپی، آندوسکوپی، نمونه برداری (بيوپسی)، پروكتو سيگموئيدوسكوپي
روش های درمان سرطان مقعد: مانند جراحی، رادیوتراپی (پرتودرمانی) و از روش هایی هستن که برای درمان سرطان مقعد موثرن.
علل درد مقعدی: بررسی مهم ترین دلایل و عوامل ایجاد کننده درد در ناحیه مقعد
دلایل درد مقعدی، اغلب به بیماری ها و مشکلات گوارشی، بیماری های مقعدی یا عفونت ها مربوط میشه.
مهم‌ترین علل ایجاد درد مقعدی :
１. سبک زندگی نادرست و رژیم غذایی ناسالم:
- رژیم غذایی ناسالم و مصرف کم فیبر: باعث سفت، خشک شدن و دفع دشوار مدفوع، ایجاد یبوست و درد مقعدی میشه
２. بیماریهای نشیمنگاهی و درد مقعدی
- هموروئید (بواسیر): التهاب و تورم رگهای خونی مقعدی، به علت زور زدن هنگام دفع مدفوع، ابتلا به یبوست، ابتلا به اسهال و زایمان سخت
- شقاق مقعدی (فیشر): ایجاد ترک در دیواره و پوست دیواره مقعد
- آبسه مقعدی: ایجاد کیسه یا غده چرکی و عفونی در اطراف مقعد
- فیستول مقعدی: ایجاد ارتباط غیرطبیعی بین داخل کانال مقعد و پوست اطراف مقعد و ترشح عفونت از سوراخ سطح پوست مقعد
- پرولاپس رکتوم (بیرون‌زدگی یا افتادگی رکتوم یا راست روده از مقعد)
۳. عوامل عضلانی و عصبی در ایجاد درد مقعدی
- اسپاسم و گرفتگی ناگهانی عضلات اطراف مقعد
- سندرم لواتور آنی اختلالی عضلانی، باعث درد مزمن در ناحیه مقعد و لگن میشه
- مشکلات عصبی و بیماری‌هایی مثل دیابت یا مشکلات نخاعی باعث درد عصبی در مقعد میشه
4. عفونتها و بیماریهای ایجاد کننده درد مقعدی
- عفونتهای مقاربتی: بیماریهای مقاربتی مثل زگیل تناسلی مقعدی، تبخال تناسلی، سوزاک و سفلیس، باعث ایجاد زخم و درد مقعدی میشن.
- سرطان مقعد: با تغییر در عادت های دفع مدفوع، خونریزی هنگام دفع مدفوع، باعث درد مقعدی مداوم میشه
- استفاده نادرست از داروها: بعضی روشهای درمانی مثل درمان‌های موضعی یا مصرف نادرست بعضی داروها مثل شیاف مقعدی، باعث تحریک بافت، ایجاد زخم های عفونی و درد مقعدی میشه.
- میگرن مقعدی: میگرن مقعدی، یک درد مقعدی مزمن و موقتی هست که همیشگی نیست.
درد میگرن مقعدی، در فاصله های زمانی مختلف بروز میکنه و بعد آرام میشه. میگرن مقعدی، به دلایلی مثل بیماری های گوارشی، انواع عفونت ها و بیماریهای عروقی مقعدی به وجود میاد.
هماتوم مقعدی: علائم، درمان قطعی توده های مقعدی
هماتوم، تومورهای مقعدی یا توده های متورم در مقعد یا اطراف مقعد هستن. میزان خطرناک بودن هماتوم بستگی به نوع، اندازه و محل تشکیل آن داره. هماتوم های کوچک بی خطرن و خودبخود از بین میرن.
علائم هماتوم های بزرگ و مشکوک به گسترش بیماری: تورم و قرمزی در اطراف مقعد، خونریزی از مقعد یا دفع خون همراه مقعد، خارش و سوزش مقعد، درد هنگام نشستن و حرکت، تغییر رنگ مدفوع، کاهش ناگهانی وزن و درد مقعدی
بیماری هموروئید مقعدی، یکی از بیماری هایی هست که در صورت درمان نشدن، منجر به هماتوم مقعدی میشه.
لیزر درمانی، بهترین روش درمان قطعی بیماری هموروئید مقعدی، بدون بیهوشی و بستری و توسط جراح متخصص در کوتاه ترین زمان انجام میشه.
زگیل تناسلی مقعدی: بیماری ویروسی با علائم درد مقعدی و راه‌های درمان قطعی
زگیل تناسلی مقعدی زائده‌های گوشتی کوچک و به شکل گل کلم هستن که در اطراف یا داخل مقعد ایجاد میشن.
زگیل‌های تناسلی ناشی از ویروس HPV، از طریق تماس جنسی مقعدی، تماس مستقیم با پوست آلوده به ویروس و تماس پوستی مستقیم با نواحی آلوده منتقل میشن. ویروس HPV عامل ایجاد این زگیل‌ها؛ میتونه بدون نشانه‌های ظاهری هم منتقل بشه.
پیشگیری و کاهش خطر ابتلا به زگیل تناسلی مقعدی:
راه های پیشگیری از انتقال ویروس زگیل تناسلی مقعدی رو کاهش میده
- پرهیز از روابط جنسی پر خطر
- تزریق واکسن HPV و گارداسیل
- استفاده از کاندوم هنگام رابطه جنسی.
- شستشوی کامل اندام تناسلی و مقعد بعد از رابطه جنسی
عوارض ابتلا به زگیل تناسلی مقعدی:
زگیل تناسلی مقعدی، مخصوصا وقتی که زگیل ها بزرگ شده و زخم بشن باعث خارش، سوزش یا درد مقعدی شدید میشن.
درمان قطعی زگیل تناسلی مقعدی:
- مصرف پمادهای موضعی
- فریز زگیل یا کرایوتراپی: انجماد و فریز زگیل‌ها با نیتروژن مایع
- جراحی لیزری
- جراحی با الکتروکوتر
رابطه سندروم روده تحریک‌پذیر با درد مقعدی؛ بررسی علل و علائم
اختلال گوارشی سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) ، بر اثر مشکلاتی در حرکت عضلات روده ایجاد میشه. این حرکات در عضلات روده؛ پس از خوردن غذا، داشتن استرس، تغییرات رژیم غذایی، حساسیت های روده ای یا عفونت ها و کرم های روده ای احساس و باعث درد در ناحیه مقعد میشه.
علائم شایع سندرم روده تحریک‌پذیر : درد و کرامپ شکمی، نفخ روده، ابتلا به اسهال یا یبوست و درد مقعدی
علت درد مقعدی در زنان و مردان؛ علائم و دلایل درد داخل مقعدی
علاوه بر بیماری های زگیل تناسلی مقعدی و سندرم روده تحریک‌پذیر، عوامل و بیماری های دیگه ای هم در بروز درد مقعدی، تاثیر دارن. بیماری های پرولاپس روده، سندرم لواتور آنی (اسپاسم عضلات کف لگن) و اسپاسم و شوک عصبی مقعد (پروکتالژیا فوگاکس) هم باعث درد مقعدی میشن.
بعضی از بیماری های مختص زنان که در دوران پریود، باعث درد مقعدی در زنان میشن:
- اندومتریوز رحمی
- سندرم احتقان لگنی
پرولاپس و بیرون زدگی (افتادگی) روده
پرولاپس یا بیرون‌زدگی رکتوم (راست روده در مقعد) یعنی قسمت انتهایی روده‌ی بزرگ از محل طبیعی خود خارج شده و از مقعد به بیرون میافته. به دلیل ضعیف شدن عضلات اسفنکترهای مقعدی، افتادگی رکتوم، ابتدا موقتی اتفاق میافته و خودبه‌خود به جای خودش برمیگرده، اما در موارد شدید، دائمی میشه و نیاز به درمان با جراحی داره.
به دلیل تحریک و زخم شدن بافت بیرون‌زده از مقعد، خونریزی هنگام مدفوع اتفاق میافته و در صورت گسترش باعث بی‌اختیاری مدفوع میشه. در موارد پیشرفته باعث انسداد روده و مشکلاتی در دفع مدفوع و درد مقعدی میشه.
اسپاسم عضلات کف لگن(سندرم لواتور آنی): علائم، دلایل و درمان ایجاد درد مقعدی
سندرم لواتور آنی یا اسپاسم و گرفتگی دردناک عضلات کف لگن، به دلیل گرفتگی و انقباض غیر ارادی یا اسپاسم عضله لواتور آنی (یکی از عضلات کف لگن) به وجود میاد. این اسپاسم دردناک، ناگهانی یا دوره ای ایجاد میشه و از چند دقیقه تا چند ساعت ادامه داره.
علائم سندرم لواتور آنی (اسپاسم عضلات کف لگن):
- درد مقعدی
- احساس درد در ناحیه لگن
- درد موقع نشستن روی سطوح که با دراز کشیدن یا ایستادن، درد کاهش پیدا میکنه.
علل ابتلا به سندرم لواتور آنی (اسپاسم عضلات کف لگن):
- یبوست
- زور زدن هنگام دفع مدفوع
- نشستن طولانی‌مدت و بی تحرکی
- التهاب یا تحریک عصبی در ناحیه لگن
درمان سندرم لواتور آنی (اسپاسم عضلات کف لگن):
- حمام آب گرم برای ریلکس و شل کردن عضلات گرفته شده
- فیزیوتراپی کف لگن و ماساژ درمانی
- انجام تمرینات کششی مناسب
- مصرف داروهای مسکن شل‌کننده عضلات
- مراجعه به پزشک در صورت درد تکرار شونده و شدید و بررسی علت دقیق و درمان مناسب
اسپاسم و شوک عصبی مقعد (پروکتالژیا فوگاکس): دلایل، علل و راه های درمان
درد مقعدی شدید و ناگهانی، به علت اسپاسم عضلات کف لگن( عضله‌ی لواتور آنی) به وجود میاد. این گرفتگی به عضلات اسفنکتر مقعدی یا رکتوم(راست روده مقعد) هم سرایت میکنه. این درد مقعدی، مقطعی و ناگهانی از چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشه .
علت های ایجاد اسپاسم و شوک عصبی مقعد و درد مقعدی:
مشکلات عضلانی در ناحیه‌ی لگن، نشستن طولانی‌مدت، تحریکات عصبی، وجود التهاب موضعی، حرکات نامنظم روده، استرس و یبوست هست.
درمان اسپاسم و شوک عصبی مقعد و درد مقعدی:
انجام ریلکسیشن و تکنیک‌های آرامش‌بخش، کاهش استرس، نشستن در لگن آب گرم برای شل شدن عضلات گرفته، ماساژ ناحیه برای کاهش گرفتگی عضلانی، مصرف خوراکی های فیبردار و جلوگیری از ابتلا به یبوست
در صورت تکرار درد های شدید باید به پزشک مراجعه کرد تا در کنار انجام تمرینات و تکنیک های دیگه، داروهای ضد اضطراب یا داروهای شل کننده عضلات تجویز کنه.
درد مقعدی در دوران پریود زنان؛ ارتباط با اندومتریوز رحمی، عوارض و راه‌های درمان
بیماری اندومتریوز رحمی، مختص بانوانی هست که در دوره پریود و باروری هستن. زنان دچار یائسگی، در صورتی که قبلا دچار بیماری اندومتریوز رحمی بودن، به دلیل چسبندگی‌های ناشی از اندومتریوز همچنان درد مقعدی کمی دارن.
بیماری اندومتریوز رحمی چگونه ایجاد میشه؟
در بیماری اندومتریوز، بافت مشابه پوشش داخلی رحم (اندومتر) ، به جای رشد در رحم، در خارج از رحم (در تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، دیواره لگن یا حتی در روده و مثانه) رشد میکنه.
عوارض بیماری اندومتریوز رحمی در زنان:
- درد شدید دوران قاعدگی
- درد مقعدی شدید
- درد هنگام دفع مدفوع
- خونریزی های نامنظم و غیرطبیعی؛ خونریزی های پریودی شدید یا لکه‌بینی بین دوره‌ها
- درد هنگام رابطه جنسی
- مشکلات گوارشی مانند نفخ، یبوست، اسهال
- ناباروری
درمان اندومتریوز رحمی:
اندومتریوز رحمی، با مصرف داروهای ضد التهاب و مسکن هایی مثل ایبوپروفن و استامینوفن، هورمون درمانی یا جراحی لاپاراسکوپی قابل درمان هست.
سندرم احتقان لگنی در زنان؛ ایجاد درد مقعدی
احتقان چیست؟
احتقان یعنی جمع شدن بیش از حد خون یا مایعات در بخشی از بدن که تخلیه نشدن خون و مایعات باعث تورم، فشار یا احساس سنگینی در اون بخش از بدن میشه. مثلا احتقان لگنی در دوران پریود، احتقان بینی و احتقان ریه
انقباضات لگنی و تاثیر بر عضلات و اعصاب لگن و ایجاد درد مقعدی:
سندروم احتقان لگنی: در دوران پریود، جریان خون در لگن زیاد شده رحم برای اینکه بتونه بافت داخلی رو دفع کنه، دچار انقباضات شدیدی میشه که فشار زیادی به عضلات و اعصاب کف لگن و مقعد میاد. این فشارها باعث ایجاد درد مقعدی میشه.
راه های درمان، کاهش و تسکین دردهای مقعدی:
- جلوگیری از یبوست با مصرف غذاهای فیبردار مثل میوه ها و سبزیجات، غلات کامل
- نوشیدن آب 8 تا 10 لیوان در روز برای جلوگیری از یبوست
- درمان یبوست در صورت ابتلا
- استفاده از حمام سیتز: نشستن در لگن آبگرم برای 20 دقیقه و دو بار در روز، برای تسکین درد و کاهش التهاب
- استفاده از داروهای مسکن درد مثل ناپروکسن و دیکلوفناک سدیم و پمادهایی مثل هیدروکورتیزون یا لیدوکائین
- داشتن تحرک کافی
- نشستن روی بالشتک های دوناتی برای کاهش درد
- انجام ورزش کگل برای تقویت عضلات کف لگن و مقعد
- ورزش شنا و نرمش های کششی
- کاهش استرس و اضطراب با انجام مدیتیشن و یوگا
- استفاده از کمپرس آب یخ: کیسه آب یخ پیچیده داخل پارچه رو به مدت 5 تا 10 دقیقه هر روز چند بار، روی مقعد گذاشته تا درد تسکین پیدا کنه
در صورتی که درد مقعد در مدت 2 تا 3 روز کاهش پیدا نکرد و درد شدید همراه خونریزی مقعدی شد، باید برای بررسی تخصصی علت، به پزشک متخصص مراجعه کرد.
زمان مراجعه به پزشک برای درد مقعدی؛ بررسی تخصصی علل، روشهای تشخیص و درمان
اگر درد مقعدی با این علائم همراه باشه، برای بررسی تخصصی علت درد و درمان باید به پزشک مراجعه کرد:
- خونریزی شدید و مداوم
- درد شدید غیرقابل‌تحمل و طولانی مدت
- تب و لرز همراه با علائم عفونت ( تورم و التهاب در مقعد، خروج عفونت و چرک از مقعد)
- کاهش وزن ناگهانی و بی علت بدون رژیم غذایی
مراجعه به پزشک متخصص، درمان فوری و به موقع، میتونه از بروز مشکلات جدی و گسترش بیماری جلوگیری کنه.
تشخیص علت درد مقعدی؛ با استفاده از روش های پیشرفته و تخصصی
دلایل درد مقعدی مانند بواسیر، شقاق، آبسه یا عفونت های مقعدی، می‌تونن باعث ناراحتی بیمار بشن. در برخی موارد، با استفاده از درمان های خانگی درد مقعدی، میشه این درد رو کاهش داد مثل حمام سیتز، کمپرس آب سرد، مصرف آب زیاد، مصرف غذاهای پرفیبر و جلوگیری یا درمان یبوست.
در صورت بهبود نیافتن و ادامه یا شدید شدن علائم درد مقعدی، باید برای بررسی علل و علائم، به پزشک متخصص مراجعه کرد.
علائم هشدار دهنده درد مقعدی:
- درد مقعدی، چند روز ادامه داشته باشه
- درد مقعدی، با خونریزی، تب، ترشحات مقعدی یا تغییر عادات روده همراه باشه
- درد مقعدی تسکین پیدا نکرده و تشدید شده
در معاینه بالینی، پزشک ابتدا شرح حال از علائم درد مقعدی، شدت و مشکل در اجابت مزاج رو میپرسه.
برای تشخیص علت درد مقعدی، پزشک از روشهای مختلف معاینه و آزمایش‌های تشخیصی، بسته به علائم بیمار و تشخیص اولیه استفاده میکنه.
روشهای معاینه و تشخیص پیشرفته درد مقعدی:
۱. معاینه فیزیکی
معاینه بالینی: بررسی علائمی مانند التهاب، تورم، قرمزی، ترشحات، عفونت، شقاق(فیشر)، بواسیر(هموروئید) یا وجود برجستگی یا توده در مقعد.
معاینه دیجیتال رکتال: بررسی داخل مقعد برای وجوده التهاب یا توده در داخل مقعد با استفاده از دستکش و ژل لوبریکانت.
۲. آنوسکوپی:
بررسی داخل مقعد و قسمت پایینی رکتوم با استفاده از یک لوله کوتاه و باریک به نام آنوسکوپ (برای تشخیص وجود هموروئید داخلی یا توده های کوچک)
۳. سیگموئیدوسکوپی:
بررسی رکتوم و قسمت پایینی کولون با استفاده از یک لوله انعطاف‌پذیر دوربین دار به نام سیگموئیدوسکوپ
(برای تشخیص وجود التهاب، تومور، پولیپ یا ناهنجاری های دیگه)
۴. کولونوسکوپی:
پزشک در صورت شک و تردید در وجود بیماری های جدی مانند التهاب روده، پولیپ یا سرطان، برای بررسی کل روده بزرگ، از یک لوله بلند و انعطاف‌پذیر مجهز به دوربین به نام کولونوسکوپ استفاده میکنه.
۵. سونوگرافی اندوآنال :
در این روش، از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از ساختارهای داخلی مقعد و رکتوم، برای تشخیص فیستول، آبسه یا اختلالات عضلانی، استفاده میشه.
۶. تصویربرداری MRI یا CT اسکن:
در صورت لزوم، پزشک، از MRI یا CT اسکن، برای گرفتن تصاویر دقیقی از ناحیه لگن و مقعد، برای تشخیص بیماری های نشیمنگاهی مقعدی مثل آبسه یا فیستول و یا وجود توده ها یا تومورهای سرطانی، استفاده میکنه.
۷. آزمایش خون:
آزمایش های خون مثل CBC یعنی شمارش کامل خون یا ESR یعنی سرعت رسوب گلبول های قرمز، برای بررسی عفونتها، التهابات و یا کم خونی ناشی از خونریزی های مزمن، استفاده میشن.
برای بررسی عفونت، التهاب یا کم‌خونی ناشی از خونریزی مزمن.
۸. نمونه‌برداری یا بیوپسی:
برای بررسی وجود سرطان یا سایر بیماری ها، قسمتی از توده یا زخم غیر طبیعی مقعد، برداشته میشه و به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده میشه.
۹. تست مدفوع
خون در مدفوع نشان دهنده التهاب، زخم، وجود تومورهای سرطانی، عفونتهای انگلی یا عفونت های باکتریایی هست.
۱۰. مانومتری آنورکتال:
برای بررسی عملکرد عضلات مقعد و رکتوم در اختلالات عضلانی مانند بی‌اختیاری مدفوع استفاده میشه.
این ده روش، به پزشک در تشخیص دقیق علت درد مقعدی، درمان مناسب درد مقعدی کمک میکنن. در صورت نیاز چند روش تشخیص درد مقعدی، همزمان به کار گرفته میشن.
عدم درمان درد مقعدی؛ هشدار برای عوارض خطرناک و جبران ناپذیر بیماری
اگر درد مقعدی با درمان های خانگی درمان نشه و چند روز ادامه داشته باشه و همراه درد مقعدی علائم دیگه ای مثل خونریزی، چرک و عفونت هم باشه، باید برای تشخیص علت و درمان فوری به پزشک مراجعه کرد.
از مهم‌ترین مشکلات نادیده گرفتن این بیماری و عوارض عدم درمان درد مقعدی:
1.شدت پیدا کردن بیماری اولیه مسبب درد مقعدی:
درد مقعدی که به علت بیماری های نشیمنگاهی و مقعدی مثل هموروئید، شقاق، فیستول یا آبسه باشه، اگر درمان مناسبی صورت نگیره، این بیماری ها گسترش پیدا میکنه و با درمان دارویی بهبود پیدا نمیکنه و برای درمان قطعی نیاز به جراحی پیدا میکنن.
2.ایجاد عفونت و آبسه؛ درد مقعدی شدید
بیماری هایی مثل فیستول یا شقاق مقعدی، در صورت عدم درمان، می‌تونن باعث ورود باکتری‌ها و ایجاد عفونتهای شدید بشن. نتیجه عدم درمان، ایجاد آبسه های عفونی دردناک در ناحیه مقعد هست.
3. درد مقعدی هنگام اجابت مزاج
درد شدید مقعدی، باعث ترس از دفع مدفوع، عدم دفع به موقع و نگه داشتن مدفوع به مدت طولانی میشه. تکرار این وضع، باعث بیماری یبوست میشه که به عنوان بیماری پایه مشکلات زیادی به دنبال میاره.
4. عوارض درد مقعدی؛ خونریزی مزمن و کم‌خونی
در بیماری های هموروئید یا شقاق مقعدی، به علت خونریزی، بیمار دچار کم خونی و عوارض کم خونی مثل فقر آهن، سرگیجه احساس ضعف و خستگی مفرط میشه
5. ایجاد بیماری های التهابی روده مثل کولیت و کرون
6.سرطان مقعد (رکتوم)؛ درد مقعدی شدید
درد مقعدی در موارد کمیابی، از علائم سرطان مقعد یا سرطان رکتوم هست. عدم تشخیص و درمان به موقع، باعث گسترش خطرناک بیماری میشه.
7.تاثیر منفی درد مقعدی بر زندگی روزمره:
درد مقعدی، باعث کاهش تمرکز حواس، افزایش استرس و اضطراب و حتی اختلال در خواب میشه.
شدت درد مقعدی؛ علائم، علت ها و درمان از درد خفیف تا درد شدید
شدت درد مقعدی، از خفیف تا بسیار شدید، میتونه علت های ایجاد و روش های درمان های مختلفی داشته باشه.
درد مقعدی شدید، طولانی‌مدت یا همراه با علائم هشداردهنده (مثل خونریزی، تب، لرز و کاهش وزن شدید) نیاز به مراجعه فوری به پزشک برای تشخیص و درمان درست و جلوگیری از عوارض جدی و گسترش بیماری داره.
1. علائم، علت و درمان درد مقعدی خفیف:
علائم: درد مقعدی کم و قابل تحمل، موقتی همراه خارش و سوزش هست
علت: درد مقعدی ناشی از هموروئید خفیف یا حساسیت و خشکی پوست مقعد
درمان: مصرف پمادهای موضعی و رعایت رژیم غذایی پرفیبر و نوشیدن آب فراوان
2. علائم، علت و درمان درد مقعدی متوسط:
علائم: درد مقعدی آزاردهنده و همراه التهاب، تورم و خونریزی هست. باعث اختلال در انجام کارهای روزانه میشه.
علت: بیماری هموروئید متوسط، شقاق مقعدی و عفونت های مقعدی
درمان: مصرف داروهای مسکن و ضد التهاب و استفاده از حمام سیتز و مراجعه به پزشک
3. علائم، علت و درمان درد مقعدی متوسط:
علائم: درد مقعدی بسیار شدید و غیر قابل تحمل به صورت تیز و یا ضربان دار همراه با تب و لرز یا ترشحات عفونی
علت: آبسه و فیستول مقعدی، شقاق عمیق مقعدی، ایجاد عفونت های شدید مقعدی
درمان: نیازمند تخلیه فوری عفونت آبسه توسط پزشک به وسیله جراحی هست. جراحی لیزری بهترین روش درمان این نوع بیماری های مقعدی، بدون بیهوشی، بستری و در مدت زمان نیم ساعت هست.
4. علائم، علت و درمان درد مقعدی مزمن:
درد مقعدی طولانی مدت با اختلال در عملکرد زندگی همراهه
علت: بیماریهای التهابی روده، درد عضلانی مقعد (پروکتالژیا فوگاکس) ، سرطان مقعد، تنگی مقعد
درمان: بسته به تشخیص پزشک؛ داروهای مسکن قوی یا جراحی
5. علائم، علت و درمان درد مقعدی ناگهانی و حاد:
علائم: درد شدید و کاملا ناگهانی همراه خونریزی شدید
علت: پارگی مقعد، ترومبوز هموروئید
درمان: مراجعه فوری به پزشک
6. درد مقعدی با علائم سیستمیک:
علائم: درد مقعدی همراه با تب، و لرز، کاهش وزن و ضعف عمومی
علت: سرطان مقعد، بیماریهای التهابی شدید روده و آبسه یا عفونت های عمیق
درمان: مراجعه فوری به پزشک برای بررسی و درمان تخصصی.
سوالات متداول درباره درد مقعدی: علائم، علل و قطعی ترین درمان درد مقعدی
- چه عواملی باعث درد مقعدی میشن؟
درد مقعدی میتونه ناشی از ابتلا به بیماری هموروئید، شقاق مقعدی، عفونت داخل مقعدی، اسپاسم عضلات اسفنکتری مقعد و مشکلات گوارشی مانند یبوست باشه. در موارد خیلی نادر، نشانهای از بیماریهای جدی تر و گسترده تر هست. با مراجعه به پزشک، شناسایی علل ایجاد درد مقعدی، باعث درمان قطعی درد مقعدی میشه.
- درمان خانگی درد مقعدی چیست؟
برای تسکین و کاهش درد مقعدی از حمام گرم (سیتز بات یا حمام سیتز) میشه روزی سه بار در مدت 20 دقیقه استفاده کرد. رعایت رژیم غذایی پر فیبر، نوشیدن زیاد آب و مایعات در طول شبانه روز، تحرک و فعالیت بدنی مثل پیاده روی و نرمش های سبک از این درمان های خانگی موثر هستن.
- آیا ورزش به کاهش درد مقعدی کمک میکنه؟
ورزشهای سبکی مثل پیادهروی در حداقل نیم ساعت، نرمش و ورزش یوگا، به بهبود گردش خون و کاهش فشار در ناحیه مقعدی کمک میکنن. اما ورزشهای سنگین مثل وزنه برداری، کشتی، فوتبال و والیبال و بدنسازی که فشار زیادی به ناحیه مقعد وارد میکنن، باعث تشدید درد مقعدی میشن.
- آیا درد مقعدی در بارداری شایع هست؟
بله. درد مقعدی در بارداری شایع هست. به دلیل تغییرات شدید هورمونی، افزایش فشار روی رگهای خونی مقعد و ایجاد بیماری هموروئید یا شقاق مقعدی، درد مقعدی در دوران بارداری از مشکلات رایج در این دوره هست.
- درمان پزشکی درد مقعدی شامل چه مواردی میشن؟
درمان پزشکی درد مقعدی، بستگی به علت ایجاد درد داره. بسته به تشخیص پزشک؛ تجویز پمادهای موضعی مسکن یا بیحس کننده، داروهای ضد التهاب، جراحی های لیزری مثل درمان لیزری هموروئید یا شقاق مقعدی، فیزیوتراپی برای شل کردن عضلات مقعدی انجام میشه. در صورت درد مقعدی مداوم، پزشک آزمایش های بیشتری تجویز میکنه.
- آیا درد مقعدی میتونه نشانهای از بیماریهای خودایمنی باشه؟
بله. بیماریهای خودایمنی روده ای مثل بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو، می‌تونن باعث التهاب در روده و ایجاد درد مقعدی بشن. با علائمی مثل اسهال خونی، کاهش وزن، ضعف جسمانی و خستگی مفرط.
- آیا عفونت قارچی میتونه باعث درد مقعدی باشه؟
عفونتهای قارچی در ناحیه مقعد؛ می‌تونن باعث ایجاد حساسیت های پوستی، خارش، سوزش و درد مقعدی بشن.
این عفونتها در بیمارانی که آنتیبیوتیکهای قوی مصرف میکنن یا افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارن، بیشتره.
- آیا مشکلات ستون فقرات، باعث درد مقعدی میشه؟
مشکلات ستون فقرات مثل فتق دیسک با فشار آوردن روی اعصاب ناحیه کمر، میتونه باعث پخش شدن درد، در ناحیه مقعد بشه. علائم این نوع درد مقعدی، بیحسی یا گزگز در ناحیه مقعد هست.
