برای تشخیص سریع بیماری های روده ای، التهابات و عفونت ها؛ ابزار پیشرفته لوله ای شکل و قابل انعطاف به نام آندوسکوپ، طراحی شده. نوک آندوسکوپ، به دوربین و منبع نور مجهزه. لوله باریک، بدون آسیب رسیدن به بافت روده، در مسیر روده حرکت میکنه و تصاویر واضحی از بافت های داخلی روده به مانیتور میفرسته.
سیگموئیدوسکوپی، روشی تشخیصی با استفاده از نوعی آندوسکوپ به نام سیگموئیدوسکوپ هست که فقط سیگموئید و رکتوم در قسمت انتهایی روده بزرگ، مورد بررسی قرار می گیره.
سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی: روش های تشخیص بیماری های روده
این دو روش پیشرفته و تخصصی با آمادهسازی ساده بیمار، بدون نیاز به بیهوشی و کم‌تهاجمی انجام میشه. علاوه بر تشخیص دقیق، امکان درمان همزمان نیز وجود داره؛ مانند نمونه‌برداری (بیوپسی) از بافت‌های روده.
بسته به اینکه کدوم بخش از روده درگیر بیماری شده و باید بررسی تخصصی بشه، آندوسکوپ به دو شکل طراحی شده:
- کولونوسکوپی: لوله آندوسکوپی که برای بررسی کل روده بزرگ (کولون) به کار میره، بین 120 تا 180 سانتیمتر طول داره.
- سیگموئیدوسکوپی: لوله آندوسکوپی که فقط برای بررسی قسمت پایینی روده بزرگ (سیگموئید و رکتوم) به کار میره، 60 سانتیمتر طول داره. چون برای عمق کمتر به اندازه طول سیگموئید و رکتوم طراحی شده، کوتاه است.
کاربردهای سیگموئیدوسکوپی: تشخیص بیماری های انتهای روده بزرگ
سیگموئیدوسکوپی، یه روش تشخیصی هست که در آن از ابزاری به نام سیگموئیدوسکوپ، برای بررسی قسمت پایینی روده بزرگ (سیگموئید و رکتوم)، استفاده میشه.
کاربرد های سیگموئیدوسکوپی برای تشخیص بیماری های روده ای، به صورت زیر هست:
تشخیص علل خونریزی در دستگاه گوارشی تحتانی:
سیگموئیدوسکوپی باعث تشخیص سریع علت خونریزی مقعدی یا وجود خون در مدفوع میشه و مشخص میکنه خونریزی مربوط به هموروئید (بواسیر)، شقاق مقعدی (فیشر)، زخم های داخلی، پولیپ های روده، تومورهای سرطانی یا غده های خوش خیم روده، اسهال و یا یبوست هست.
غربالگری و تشخیص سریع سرطان روده بزرگ:
بیشتر سرطان های روده در قسمت پایینی روده بزرگ یعنی سیگموئید و رکتوم، رخ میدن. استفاده از روش سیگموئیدوسکوپی، باعث شناسایی به موقع تومورها یا توده های سرطانی در افرادی که سابقه خانوادگی و وراثت رو دارن، میشه.
بررسی بیماری های التهابی روده مثل کرون و کولیت اولسراتیو:
سیگموئیدوسکوپی، باعث تشخیص شدت التهاب، زخم ها و خونریزی های داخلی روده بخصوص در بیماری کولیت اولسراتیو که سیگموئید و رکتوم رو درگیر میکنه، میشه.
شناسایی درد های شکمی ناشناخته:
سیگموئیدوسکوپی، علل درد های مزمن در قسمت های پایین شکم و احساس فشار و گرفتگی روده ناشی از بیماری دیورتیکولیت التهاب کیسه های کوچک دیواره روده یا بیماری انسداد روده رو شناسایی میکنه.
بیوپسی یا نمونه برداری از بافت بخش های مشکوک:
سیگموئیدوسکوپی، نمونه هایی از بافت های مشکوک به وجود سلول های سرطانی، سلول های غیر طبیعی، عفونت ها یا التهابات، رو برمیداره. در آزمایشگاه این نمونه ها بررسی میشن و با اطمینان از وجود بیماری ها، مراحل درمانی، سریع و به موقع انجام میشه.
نظارت دوره ای بیماری های مزمن روده:
سیگموئیدوسکوپی، در بیمارانی که مبتلا به پولیپ یا کولیت روده هستن؛ بهبود، عود و یا گسترش بیماری رو بررسی میکنه.
سیگموئیدوسکوپی؛ تشخیص فیستول مقعدی:
فیستول مقعدی تشکیل یه لوله و یا کانال غیر طبیعی بین داخل مقعد یا روده و سطح پوست هست. کانال های فیستول، مثل لوله های باریک، در دو طرف خود، دو سوراخ دارن. یه سر سوراخ، در داخل مقعد یا روده هست و سر دیگه به سطح پوست راه داره. در بیماری فیستول مقعدی، مدفوع و عفونت ها و خون، به جای اینکه از مقعد دفع بشن، از سوراخ سطح پوست اطراف مقعد، واژن، شکم خارج میشن. فیستول مقعدی، در بیماران مبتلا به بیماری التهابی کرون روده، شایع هست. درمان لیزری، بهترین روش درمان قطعی بیماری فیستول ناشی از بیماری های روده هست که بدون درد و بیهوشی، بدون بستری و با دوران نقاهت کوتاه در مدت 20 دقیقه به صورت سرپایی انجام میشه.
مراحل آماده سازی سیگموئیدوسکوپی: از رعایت رژیم غذایی تا پاکسازی روده
مراحل آماده سازی قبل از انجام سیگموئیدوسکوپی، باعث میشه داخل روده از مدفوع و مواد غذایی باقی مانده، پاک بشه تا پزشک بتونه، دیواره های روده رو دقیق بررسی کنه. در غیر این صورت برای اطمینان از نتیجه، سیگموئیدوسکوپی دوباره تکرار میشه. این مراحل شامل رعایت موارد زیر هست:
رعایت رژیم غذایی قبل از سیگموئیدوسکوپی:
دو روز قبل از سیگموئیدوسکوپی، رژیم غذایی کم چرب، کم فیبر و مایعات شفاف مثل آب، آب گوشت صاف شده، سوپ رقیق و آبمیوه بدون تفاله باید رعایت بشه.
غذاهایی که چرب، سنگین و پر فیبر هستن مثل گوشت قرمز، سبزیجات خام، نان سبوس دار، نان غلات دار و میوه های دانه دار مثل کیوی و انواع توت ها، انار و … ژله های رنگی، مایعات رنگی مثل شیر، آب انگور، آب پرتقال یا مصرف مشروبات الکلی ممنوعه.
استفاده از ملین ها قبل از سیگموئیدوسکوپی:
برای تخلیه کامل روده، ملین هایی مثل قرص یا شیاف بیزاکودیل یا محلول خوراکی پلی اتیلن گلیکول، تجویز میشه که شب قبل از آزمایش باید مصرف بشن.
استفاده از محلول های تنقیه قبل از سیگموئیدوسکوپی:
تنقیه یا انما به محلول های مایعی گفته میشه که از طریق مقعد به روده وارد میشه و قسمت پایین روده رو از مدفوع، کاملا پاک میکنه. تنقیه چند ساعت قبل از سیگموئیدوسکوپی انجام میشه.
تنظیم دوز داروها قبل از سیگموئیدوسکوپی:
طبق توصیه پزشک، مصرف داروهای رقیق کننده خون مثل آسپرین، وارفارین و … به خاطر کاهش خطر خونریزی، از چند روز قبل باید قطع بشن.
داروهای تنظیم قند خون در بیماران دیابتی مثل انسولین و سایر داروهای خاص، طبق نظر پزشک باید مصرف بشن.
برنامه ریزی های شخصی قبل از سیگموئیدوسکوپی:
همراه داشتن لباس راحتی، مدارک پزشکی و آگاه کردن پزشک از سوابق بیماری ها و داروهای مصرفی، حساسیت های دارویی، آلرژی به دستکش های لاتکس به کاهش استرس و آرامش خیال بیمار در زمان انجام سیگموئیدوسکوپی کمک میکنه .
نحوه انجام سیگموئیدوسکوپی: مراحل تشخیص سریع بیماری های روده
سیگموئیدوسکوپی، در مطب یا کلینیک مجهز، توسط پزشک، بدون نیاز به بیهوشی و در مدت 20 دقیقه انجام میشه.
بیمار بعد از پوشیدن لباس بیمارستانی گان، روی تخت معاینه به پهلو (حالت جنینی، یعنی خم کردن پاها به سمت شکم و قفسه سینه) میخوابه.
بعد از وارد کردن لوله سیگموئیدوسکوپی به رکتوم، دمیدن کمی هوا، باعث باد کردن روده در این بخش میشه. پزشک با بررسی تصویرهایی که دوربین سر لوله از داخل رکتوم و سیگموئید به مانیتور میفرسته، مشکلات التهابی و بیماری ها رو به طور دقیق تشخیص میده.
بیوپسی، در این مرحله انجام میشه و نمونه های مشکوک به بیماری و التهاب، برای بررسی وجود سلول های سرطان توسط متخصص پاتولوژیست، به آزمایشگاه فرستاده میشه.
اختلال در سیگموئیدوسکوپی: عوامل موثر در تشخیص بیماری های روده
عوامل زیر باعث اختلال در دید پزشک از داخل روده کوچک، عدم تشخیص دقیق بیماری ها و نیاز به انجام دوباره سیگموئیدوسکوپی میشه:
- استرس بیمار.
- باقی موندن مدفوع و غذاها در روده.
- انجام تنقیه نادرست که باعث ایجاد زخم در رکتوم و مشکل در دفع مدفوع میشه.
- انسداد و تنگی روده.
- التهاب و زخم های ناشی از بیماری کولیت روده.
- چسبندگی بخشی از روده به علت جراحی های قبلی.
- خونریزی مقعدی به علت بیماری های نشیمنگاهی مانند هموروئید (بواسیر)، شقاق (فیشر)، فیستول و آبسه؛ باعث کاهش دید پزشک و اختلال در تشخیص بیماری های روده میشه.
مراقبت‌های بعد از سیگموئیدوسکوپی: رژیم غذایی، عوارض و توصیه‌های مهم
سیگموئیدوسکوپی، بدون بیهوشی انجام میشه و بیمار در طول آزمایش، دردی احساس نمی کنه. هوای دمیده شده به روده، باعث کمی نفخ روده، کرامپ شکمی، اسهال، خونریزی و دفع گاز میشه که طبیعیه و بعد چند ساعت از بین میره. در صورت تجویز داروی آرام بخش توسط پزشک، به فردی برای کمک و همراهی با بیمار نیاز هست.
زمان ضروری سیگموئیدوسکوپی: از علائم خطرناک تا تشخیص قطعی بیماری های روده
پزشک آزمایش سیگموئیدوسکوپی رو، در صورت وجود علائم زیر، تجویز میکنه:
- وجود علائمی مانند خون در مدفوع، یبوست مزمن، اسهال مزمن و طولانی مدت، درد در ناحیه شکم
- بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده مثل کولیت اولسراتیو
- افراد در خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ با سابقه خانوادگی
- غربالگری و شناسایی علائم بیماری های روده در افراد بالای 50 سال
عوارض شایع سیگموئیدوسکوپی: بررسی عوارض موقتی تا خطرات جدی
سیگموئیدوسکوپی، آزمایش تخصصی ایمن، بدون خطر و عوارض هست. مراجعه به پزشک، باعث رفع سریع عوارض موقتی زیر میشه:
- نفخ روده، به علت دمیده شدن هوا به روده، احساس میشه.
- درد و گرفتگی عضلات قسمت های پایین شکم.
- بروز عفونت در روده.
- تب و لرز
- سرگیجه شدید
- تغییر در عادات دفعی روده
- پارگی دیواره روده و خونریزی شدید در یک هزارم درصد بیماران.
- برداشتن بافت مشکوک بیوپسی، بیمار رو دچار تب، درد شکمی و یا خونریزی میشه.
سوالات متداول سیگموئیدوسکوپی: کاربردها و تفاوت ها با کولونوسکوپی
- آیا سیگموئیدوسکوپی، همون کولونوسکوپی هست؟
خیر. در کولونوسکوپی، کل روده بزرگ (کولون) و در سیگموئیدوسکوپی، فقط قسمت پایینی روده بزرگ (سیگموئید و رکتوم) بررسی میشه.
- سیگموئیدوسکوپی، برای درمان هموروئید و بیماری های مقعدی کاربرد داره؟
سیگموئیدوسکوپی فقط یه روش تشخیص بیماری های انتهای روده بزرگ مثل هموروئید، فیستول و آبسه هست. برای درمان قطعی بیماری های نشیمنگاهی مقعدی، لیزر درمانی بدون درد، بدون بیهوشی و بستری با دوران نقاهت کوتاه و راحت بهترین گزینه هست.
