بیماری پوستی و عفونی کیست مویی یا سینوس پیلونیدال، در ناحیه دنبالچه و بالای خط باسن به دلیل برگشت مو به زیر پوست، بروز می کند. عدم درمان کیست مویی، منجر به آبسه، عفونت شدید و ایجاد کانال های فیستول در زیر پوست می شود.
علل ابتلا به کیست مویی: شایع ترین عوامل و علت ها
اصلی ترین علت ایجاد کیست مویی، رشد معکوس یا گیر افتادن موی ناحیه دنبالچه در زیر پوست پایین کمر است.
مهم ترین علل بروز کیست مویی:
- نشستن طولانی مدت: به ویژه در رانندگان و کارمندانی که ساعت های طولانی و بی وقفه، بدون حرکت می مانند.
- تعریق زیاد: پوشیدن لباس های تنگ و غیر نخی، مانند شلوار جین، باعث فشار به پوست ناحیه کمر می شود.
- عدم رعایت بهداشت ناحیه
- اضافه وزن و چاقی: به علت فشار زیاد بر روی ناحیه نشیمنگاه
- داشتن موهای ضخیم: افرادی که موهای مجعد یا ضخیم دارند، در صورت رعایت نکردن موارد پیشگیری، مستعد ابتلا به کیست مویی هستند.
- ژنتیک و سابقه خانوادگی: افرادی که در خانواده، سابقه ابتلا به بیماری کیست مویی دارند، مستعد کیست مویی هستند.
علائم ابتلا به کیست مویی: نشانه های هشدار دهنده
ابتلا به کیست مویی، دارای نشانه هایی است که فرد در صورت مشاهده این علائم و برای جلوگیری از تشدید و گسترش عفونت، باید فوری، به پزشک مراجعه کند.
مهم ترین علائم ابتلا به کیست مویی:
- مشاهده سوراخ های ریز در بالای خط باسن یا پایین ستون فقرات
- احساس درد و ناراحتی در هنگام نشستن یا برخاستن
- ترشح خون و خونابه از سوراخ های روی پوست در ناحیه دنبالچه
- خارج شدن خون و ترشحات عفونی و چرکین با بوی نامطبوع از سوراخ ها
- بروز قرمزی، تورم و التهاب در ناحیه انتهای کمر
کیست مویی بدون علامت
گاهی اوقات در برخی افراد، کیست مویی بدون اینکه متوجه شوند و بدون علامت رایج، بروز می کند. این افراد با مشاهده اولین علائم مانند تورم، تب، درد شدید در ناحیه یا آبسه و برای درمان فوری باید به پزشک مراجعه کنند.
افراد مستعد ابتلا به کیست مویی:
- مردان جوان دارای موهای ضخیم، پرپشت و مجعد
- رانندگان و کارمندان پشت میز نشین
- افرادی که زیاد عرق می کنند
- افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا دارند.
عوارض درمان نکردن کیست مویی: بروز عفونت های مکرر
بی توجهی به کیست مویی، منجر به عوارض شدیدی می شود.
رایج ترین عوارض ابتلا به کیست مویی:
- بروز آبسه های عفونی دردناک
- ایجاد فیستول عفونی: کانال ها و سوراخ های چرکین متعدد زیر پوست
- عفونت های مکرر
- بروز تب شدید و لرز
- نیاز به انجام جراحی های متعدد با درمان طولانی
پیشگیری از ابتلا به کیست مویی: جلوگیری و رعایت احتیاط
روش هایی برای کاهش احتمال ابتلا به کیست مویی، وجود دارند.
- رعایت بهداشت: شستشوی روزانه محل مستعد بروز کیست مویی در پوست انتهای ستون فقرات بالای خط باسن
- پرهیز از نشستن های طولانی مدت: رانندگان باید هر ساعت، چند دقیقه ماشین را متوقف کرده و چند دقیقه، استراحت کنند، راه بروند یا نرمش های سبک کششی، انجام بدهند.
- کاهش وزن: حفظ تناسب اندام و درمان چاقی، در کاهش ریسک ابتلا، موثر است.
- استفاده از لباس های نخی یا کتان و گشاد: برای جلوگیری از تعریق زیاد
- اصلاح موهای زائد: لیزر کردن ناحیه مستعد
- شستشو روزانه: استحمام پس از تعریق به خصوص بعد از ورزش کردن
- چکاپ منظم: مراجعه سالانه به پزشک در صورت سابقه ابتلا یا وجود وراثت بیماری در خانواده
موثرترین روش های درمان کیست مویی: از درمان خانگی تا لیزر درمانی
درمان کیست مویی، بستگی به شرایط جسمانی و سن بیمار، توسط پزشک معالج، انتخاب می شود.
مهم ترین روش های درمان کیست مویی (سینوس پیلونیدال):
روش های خانگی: موثر در موارد خفیف کیست مویی
در مراحل اولیه و خفیف بروز کیست مویی، روش های خانگی، فقط باعث کاهش درد و التهاب ناشی از کیست مویی می شود و باعث درمان قطعی این بیماری عفونی نمی شود.
مهم ترین روش های خانگی درمان کیست مویی:
- استفاده از گرما، کمپرس و حوله آبگرم بر روی محل کیست مویی
- رعایت بهداشت
- اصلاح موهای زائد ناحیه مستعد
درمان دارویی: کنترل موقتی عفونت کیست مویی
- استفاده از داروهای تجویزی آنتی بیوتیک برای کنترل و کاهش عفونت: مانند مترونیدازول
- استفاده از مسکن های ضد درد
جراحی سنتی: روش درمان تهاجمی و پرعارضه کیست مویی
روش های قدیمی و سنتی عمل کیست مویی، یک روش تهاجمی و پر عارضه در درمان کیست مویی محسوب می شود. در این روش، محل کیست مویی، برش های عمیق و بزرگی زده می شود. چرک و عفونت، از محل کیست، بیرون می آید.
لیزر درمانی: بهترین روش درمان کیست مویی
درمان کیست مویی با لیزر، به عنوان بهترین و قطعی ترین روش درمان کیست مویی شناخته می شود.
مزایای درمان لیزری کیست مویی:
- انجام لیزر درمانی بدون درد و بیهوشی
- بدون عوارض جانبی عمل جراحی مثل سردرد و سرگیجه
- بدون نیاز به بستری شدن چند روزه در بیمارستان
- بازگشت سریع به زندگی روزمره و محل کار
- کاهش احتمال عود بیماری کیست مویی
- کوتاه بودن دوران نقاهت بعد از لیزر کیست مویی
دوران نقاهت کیست مویی: تاثیر مراقبت های بعد از درمان در تسریع بهبودی
درمان یبوست مزمن:
ابتلا به یبوست، با وارد آمدن فشار زیاد بر روی نشیمنگاه و مقعد، باعث درد در ناحیه کیست مویی می شود. درمان یبوست، برای پیشگیری از عوارض آن، ضروری است.
داشتن تحرک کافی:
بیمار بعد از درمان کیست مویی، باید از کم تحرکی، بی تحرکی، استراحت بیش از اندازه خودداری کند. انجام فعالیت های بدنی مناسب شرایط و سن بیمار؛ باعث بهبود شرایط روحی و روانی، افزایش گردش خون، افزایش حرکات طبیعی روده، جلوگیری از یبوست، دفع مدفوع راحت و بدون درد و تقویت عمومی بدن می شود. مانند ورزش های سبک و نرمش، پیاده روی روزانه به مدت 20 دقیقه و …
داشتن خواب کافی:
بعد از لیزر درمانی، برای ترمیم کامل زخم کیست مویی و کاهش ضعف جسمانی، باید حداقل 8 تا 12 ساعت خواب و استراحت راحت و آرام داشت.
رعایت بهداشت:
شستشوی روزانه زخم، به جلوگیری از عفونت کمک می کند.
پرهیز از فشار به روی زخم کیست مویی:
نشستن و ایستادن طولانی و خوابیدن به پشت، باعث فشار زیاد بر روی زخم می شود.
مصرف دارو:
در صورت نیاز، جراح متخصص، داروهای مسکن یا آنتی بیوتیکی تجویز می کند. مصرف سر موقع داروها، به بهبود سریع زخم، کمک زیادی می کند.
تعویض پانسمان:
در صورت ضرورت و وجود ترشحات از زخم یا ساییده شدن لباس با زخم؛ باید با گاز استریل، محل زخم را پوشاند.
استفاده از بالشتک های دوناتی شکل:
برای کاهش فشار روی زخم، هنگام نشستن بر روی سطوح مانند زمین یا صندلی، باید از کوسن های نرم، بالش های U شکل یا دوناتی استفاده کرد.
دوری از استرس:
دوری از شرایط و محیط های استرس زا و جلوگیری از فشار های عصبی
خوابیدن در اتاق خنک:
جریان داشتن هوای تازه و مطبوع در اتاق خواب، از عرق کردن و تشدید شرایط عفونت جلوگیری می کند.
پرهیز از زور زدن هنگام اجابت مزاج:
زور زدن و فشار آوردن برای دفع مدفوع، باعث تازه شدن زخم می شود. درمان یبوست و مصرف ملین ها، توصیه می شود.
رعایت رژیم غذایی مناسب:
– جلوگیری از ابتلا یا درمان فوری اسهال و یبوست
– مصرف غذاهای سبک و مقوی: مثل سوپ مرغ، مرغ کبابی، ماست و برنج ساده
– نوشیدن مایعات: آب و آب میوه های بدون گاز و الکل، به مقدار 8 تا 12 لیوان در روز
– پرهیز از مصرف غذاهای چرب و پرحجم: برای جلوگیری ار یبوست، نفخ روده و معده
– مصرف غذاهای پر فیبر، ملین ها و مکمل ها برای درمان یبوست
– پرهیز از نوشیدن مشروبات الکلی: برای تسریع بهبود زخم
– پرهیز از مصرف دخانیات مانند سیگار و قلیان و مواد مخدر
نحوه شست و شوی زخم کیست مویی: مراقبت از زخم بعد لیزر
مراقبت صحیح از زخم کیست مویی، از عفونت و عود مجدد جلوگیری کرده و از باعث کاهش درد احتمالی می شود.
تهیه لوازم استریل:
لوازم مورد نیاز مراقبت و شستشوی زخم کیست مویی، باید ضد عفونی شده و استریل باشند تا از ورود باکتری های بیماری زا به زخم، جلوگیری شود.
- آب گرم تمیز
- صابون یا شوینده ملایم بدون عطر
- گاز استریل
- حوله تمیز و خشک
- محلول سالین استریل در صورت تجویز و توصیه پزشک
بهترین روش شستشو و پانسمان زخم:
- شستشوی دست ها: به مدت 20 ثانیه با آبگرم و صابون
- پاک کردن اطراف زخم: در ابتدا باید اطراف زخم را با آبگرم و صابون و با استفاده از گاز استریل، تمیز کرد.
- استفاده از محلول سالین: این محلول، بدون آسیب به بافت، محیط زخم و اطراف آن را را، ضد عفونی و تمیز می کند.
- شستشوی زخم باید آرام با آب گرم و بدون فشار روی زخم، انجام شود.
- خشک کردن زخم: بعد از شستشو بابی با باد سشوار ولرم از راه دور، زخم را کاملا خشک کرد. با ضربه های آرام حوله تمیز (بدون کشیدن روی زخم) هم می توان زخم را خشک کرد.
پانسمان زخم کیست مویی:
- پانسمان زخم با گاز استریل برای محافظت از زخم کیست مویی انجام می شود.
- پانسمان اولیه زخم بعد از جراحی لیزری، توسط پزشک، تا روز بعد نباید برداشته شود.
- روز بعد از لیزر ویا بعد از اجابت مزاج، با خیس کردن یا نشستن در لگن، پانسمان اولیه و پانسمان داخلی جدا می شود.
- تعویض زخم باید روزانه یک بار انجام شود.
- تعویض پانسمان تا اتمام ترشحات از زخم و خشک شدن زخم، باید ادامه یابد.
- در صورت ترشحات زیاد و درد شدید، باید به پزشک معالج مراجعه کرد.
سوالات متداول در مورد کیست مویی: از دوران نقاهت تا مراقبت های بعد عمل
- آیا درمان لیزری کیست مویی، از عود کیست مویی جلوگیری می کند؟
درمان لیزری، احتمال عود کیست مویی را کاهش می دهد. رعایت بهداشت، اصلاح موهای زائد در ناحیه مستعد کیست مویی، ضروری است.
- شستشوی زخم کیست مویی، چند بار باید انجام شود؟
یک با در روز برای شستشو، خشک کردن و پانسمان کافی است.
- ورزش بعد از درمان لیزری، مجاز است؟
پیاده روی سبک روزانه، به مدت 20 دقیقه در روز به بهبود سریع کمک می کند. فعالیت های شدید و سنگین بین 4 تا 6 هفته ممنوع است.
- آیا نشستن بعد از درمان کیست مویی، ممکن هست؟
بله. نشستن روی صندلی بر روی بالشتک دوناتی شکل، به کاهش درد کمک می کند. نشستن روی سطوح سخت مثل سنگ مجاز نیست.
- بعد از لیزر درمانی، استحمام چگونه هست؟
حمام و شستشوی محل کیست مویی با آبگرم و شوینده ملایم ممکن است و خشک نگه داشتن محل بعد از استحمام بسیار مهم است.
- بعد از لیزر درمانی، چند روز باید استراحت کرد؟
بعد از لیزر درمانی، می توان فعالیت های سبک داشت و برای بهبود باید بین 7 تا 14 روز از محل کیست مویی درمان شده با لیزر، مراقبت کرد.
