فیستول مقعدی یکی از بیماری‌های دردناک و شایع مقعدی (نشیمنگاهی) محسوب میشه.
در حالت طبیعی، اندام‌های بدن از طریق مسیرهای مشخصی مانند رگ‌های خونی یا مجاری با یکدیگر ارتباط دارن. فیستول یک کانال ارتباطی غیرطبیعی بین دو اندام داخلی بدن هست که می‌تونه عوارض خطرناک و جدی ایجاد کنه.
ایجاد کانال فیستول، باعث اختلال در عملکرد سیستم‌های بدن میشه. مثلا، در سیستم گردش خون، تشکیل فیستول بین سیاهرگ و سرخرگ می‌تونه منجر به ترکیب خون و خطر ایست قلبی بشه.
فیستول مقعدی: ایجاد مسیر غیر طبیعی بین مقعد و سایر اندام ها
در حالت طبیعی، مقعد فقط با راست روده (رکتوم) در ارتباطه. فیستول مقعدی، یعنی ایجاد یه راه یا کانال ارتباطی زیر پوستی و غیر طبیعی بین مقعد و پوست اطراف مقعد یا اندام های واژن و مثانه.
کانال فیستول، لوله باریکی، دارای دو سوراخ در دو طرف هست. یه سر سوراخ کانال فیستول، در داخل مقعده و سوراخ دیگه به سطح پوست اطراف مقعد، راه داره.
ایجاد کانال فیستول باعث، دفع مدفوع از سطح پوست میشه. یعنی، به جای اینکه مدفوع از مقعد خارج بشه، وارد کانال فیستول میشه و از راه سوراخ بیرونی در سطح پوست، خارج میشه. از این مسیر، ترشحات عفونی، چرک و خونابه هم به بیرون نشت میکنه.
مهمترین دلیل ایجاد فیستول مقعدی، درمان نشدن و عدم تخلیه آبسه مقعدی هست.
از عوارض فیستول مقعدی، درد، سوزش و خارش، تورم و التهاب
فیستول مقعدی، خود به خود، درمان نمیشه و باید مداخلات پزشکی مثل درمان لیزری فیستول مقعدی، درمان جراحی در کنار درمان دارویی، انجام بگیره.
فیستولومی: درمان جراحی فیستول های ساده و سطحی مقعدی
فیستولومی، از موثرترین و رایج ترین، تکنیک های جراحی برای درمان فیستول مقعدی، محسوب میشه. در روش فیستولومی، جراح با کاتر جراحی، تمام مسیر کانال فیستول رو برش میده و باز میکنه. محتویات عفونی و بافت آسیب دیده داخل کانال فیستول رو، تخلیه میکنه. زخم تا زمان ترمیم کامل، برای جلوگیری از تجمع چرک و عفونت، بدون بخیه و باز رها میشه. ترمیم از لایه های عمیق داخلی، تا سطح خارجی پوست، انجام میشه.
دوران نقاهت، از چند روز تا چند هفته طول میکشه که در این مدت مراقبت های منظم مثل شست و شو و پانسمان، تا ترمیم کامل و بسته شدن زخم انجام میشه.
در این روش جراحی فیستول، احتمال و خطر آسیب به عضله اسفنکتر مقعدی، وجود داره.
ستون (seton): درمان ساده فیستول های پیچیده
در روش ستون، نخ بخیه یا لوله تخلیه، در کانال فیستول، برای تخلیه کامل عفونت، قرار میگیره. انجام این روش برای درمان فیستول های عمیق و پیچیده در افرادی که دچار بی اختیاری دفع مدفوع هستن، مناسبه. چون به عضلات اسفنکتر مقعدی، آسیب نمیزنه. نخ بخیه به مدت 6 تا 12 هفته در کانال فیستول، باقی می مونه تا جراحی تکمیلی، انجام بشه.
فلپ آدوانسمنت: درمان فیستول های پیچیده با پیوند بافت سالم
روش فلپ آدوانسمنت، در درمان فیستول های پیچیده در بیماران در معرض خطر بی اختیاری مدفوع، به کار گرفته میشه. این تکنیک، به دلیل پیچیدگی، نیاز به جراح متخصص با تجربه داره.
در روش فلپ، جراح از بافت سالم روده یا پوست سالم اطراف مقعد، برای ترمیم کانال فیستول، استفاده میکنه. میزان موفقیت درمان فیستول به روش فلپ، ۵۰ درصده.
عواملی مثل بیماری های التهابی روده (کرون و کولیت اولسراتیو)، باعث افزایش خطر عود مجدد فیستول هستن.
پلاگین بیولوژیکی: به کار گیری بافت انسانی در درمان فیستول
(پلاگین Plug-in) در اصل به معنی “افزونه، افزودنی یا قطعه ای که به چیزی متصل میشه” هست.
در درمان فیستول مقعدی، پلاگین به صورت دو نوع ماده (بیولوژیکی یا بیوپروتز)، برای بستن کانال یا مجرای فیستول، به کار میره.
پلاگین بیولوژیکی، روش درمانی نوآورانه و کم تهاجمی، بدون نیاز به برش گسترده، در درمان فیستول های پیچیده مقعدی، محسوب میشه.
در پلاگین بیولوژیکی، از بافت انسانی مثل مخاط روده بیمار، یا بافت حیوانی (مثل کلاژن گاو یا خوک)، برای ساخت پلاگین مخروطی شکل، استفاده میشه.
پلاگین، در دهانه داخلی فیستول، قرار میگیره و با بخیه، ثابت میشه. پلاگین مخروطی شکل، به خروج عفونت از کانال فیستول کمک میکنه و با رشد بافت جدید، در اطراف کانال فیستول، مجرای فیستول رو میبنده. پلاگین بیولوژیکی، کاملا طبیعی و تجزیه‌پذیره. یعنی به مرور زمان توسط بدن جذب میشه یا با بافت جدید جایگزین میشه.
مزایا و معایب عمل جراحی پلاگین بیولوژیکی در درمان فیستول مقعدی:
- میزان موفقیت درمان فیستول با روش پلاگین، ۸۰ درصده.
- کاهش خطر آسیب به اسفنکتر های مقعدی و بی اختیاری کنترل مدفوع.
- مناسب در درمان بیمارانی که به دلایلی، تحمل جراحی های سنگین رو ندارن.
- بیمار بعد از جراحی، ۲۴ ساعت در بیمارستان بستری میشه.
- از عوارض روش پلاگین، احساس درد، ایجاد آبسه مقعدی یا جابجایی پلاگین هست.
پلاگین بیوپروتز: به کار گیری بافت طبیعی و مصنوعی در درمان فیستول
در ساخت این نوع پلاگین، از مواد مصنوعی با پایه زیستی استفاده میشه. (یعنی ترکیبی از مواد طبیعی مثل پروتئین کلاژن و مواد مصنوعی).
پلاگین بیولوژیک هم به شکل مخروطی طراحی میشه تا به راحتی در مجرای فیستول قرار بگیره و با بخیه به دهانه داخلی فیستول متصل بشه. این پلاگین با تخلیه عفونت، بافت جدید را تحریک میکنه تا اطراف آن رشد کنه.
مزایا و معایب عمل جراحی پلاگین بیوپروتز در درمان فیستول مقعدی:
- پلاگین بیوپروتز، در بیمارانی که دچار فیستول های عود کننده هستن، کاربرد داره.
- میزان موفقیت درمان فیستول با روش پلاگین بیوپروتز، ۸۰ درصده.
- به علت استفاده از مواد طبیعی و مصنوعی در ساخت پلاگین بیوپروتز؛ هم تجزیه پذیره و هم دوام و استحکام بیشتری نسبت به پلاگین بیولوژیک داره.
- طراحی ساختار پیچیده تری داره چون برای درمان فیستول های پیچیده، به کار میره.
- برای جلوگیری از عفونت یا جابجایی پلاگین بیوپروتز، تقویت شده و مستحکمه.
- بیمار بعد از جراحی، ۲۴ ساعت در بیمارستان بستری میشه.
- عوارض روش پلاگین بیوپروتز، احساس درد و ایجاد آبسه مقعدی هست.
روش لیفت (LIFT): درمان فیستول با بستن مجرای بین اسفنکتری
روش لیفت، یه درمان دو مرحله ای برای درمان فیستول های پیچیده یا عمیق با کاهش عوارض بی اختیاری مدفوع هست. در روش لیفت، جراح به فیستول های عمیق بین ماهیچه های اسفنکتر مقعدی، دسترسی پیدا میکنه. ابتدا نخ ستون (seton) رو در داخل فیستول قرار میده تا کم کم فیستول، پهن تر بشه و مجرای تخلیه عفونت داخل کانال فیستول باز بمونه. چند هفته بعد، جراح بافت آلوده و عفونی رو تخلیه میکنه و دهانه داخلی کانال فیستول رو میبنده.
جراحی کوتر: درمان موثر فیستول مقعدی با درناژ
روش جراحی با کوتر، در درمان فیستول بیمارانی به کار میره که کاندید مناسبی برای درمان لیزری نیستن.
در روش کوتر، یه درن داخل مجرای فیستول گذاشته میشه تا پس از جراحی درناژ (تخلیه عفونت)، ادامه پیدا کنه. درن یا درناژ، وسیله یا لوله باریکی هست که برای تخلیه ترشحات، عفونت ها یا خون و خونابه از محل جراحی (مثل جراحی فیستول)، استفاده میشه.
در نتیجه، جراح فیستول، با استفاده از تیغ (کوتر)، کانال فیستول رو برش میده تا چرک و عفونت داخل کانال تخلیه بشه. در صورت خونریزی زیاد، از الکتروکوتر برای سوزاندن سر عروق یا رگ های خونی، استفاده میشه.
تزریق چسب فیبرین: روش کم تهاجم و قدیمی در درمان فیستول
چسب فیبرین از ترکیب دو جزء اصلی فیبرین (پروتئین طبیعی در پلاسمای خون) و ترومبین (آنزیم پروتئینی در پلاسمای خون) موثر در انعقاد و جلوگیری از خونریزی، تشکیل میشه.
چسب فیبرین، توسط جراح متخصص، داخل کانال فیستول تزریق میشه و مثل یه چسب ژل مانند یا ملات طبیعی، سوراخ های فیستول رو پر میکنن تا زخم ها بسته و بافت آسیب دیده از فیستول، ترمیم بشه. تزریق چسب فیبرین، روش درمانی کم تهاجم و بدون نیاز به جراحی های باز، در درمان فیستول های اورژانسی، ساده و سطحی کاربرد داره.
لیزر درمانی: درمان قطعی و بدون درد فیستول مقعدی
عدم درمان قطعی فیستول مقعدی، باعث تشدید عفونت، ایجاد آبسه‌های دردناک و آسیب به اسفنکترهای مقعدی، بی اختیاری در کنترل مدفوع، ادرار و گاز روده میشه.
جراحان متخصص کلینیک لیزر درمان، بدون نیاز به جراحی های تهاجمی و دردناک، با تکنیک های نوین درمان لیزری، از پرتوهای دقیق لیزر، برای درمان فوری، قطعی و بدون درد فیستول مقعدی استفاده میکنن.
درمان لیزری فیستول مقعدی، بدون بیهوشی، بستری و دوران نقاهت طولانی، در مدت 30 دقیقه انجام میشه. بیمار خیلی سریع به روال عادی زندگی برمیگرده.
عوارض جراحی باز فیستول مقعدی: مشکلات پس از جراحی باز
درمان فیستول مقعدی با انجام جراحی باز، بیمار رو دچار عوارض اجتناب ناپذیری میکنه. این مشکلات با مراقبت های و انجام دستورات جراح معالج فیستول، پس از مدتی، برطرف میشه.
شایع ترین عوارض پس از جراحی های فیستول مقعدی:
- درد شدید موقع نشستن و راه رفتن
- درمان ناقص فیستول مقعدی، باعث آبسه مقعدی میشه.
- خونریزی و ترشح خونابه از محل جراحی شده فیستول مقعدی
- ضعف شدید جسمانی، تب و لرز
- بروز التهاب، تورم و ترشح عفونت از محل فیستول مقعدی
- سرگیجه و حالت تهوع
- بی اختیاری در کنترل دفع گاز روده
- بی اختیاری در دفع مدفوع، به علت آسیب رسیدن به اسفنکترهای مقعدی
- بی اختیاری در کنترل ادرار
- ابتلا به یبوست
مراقبت‌های پس از جراحی فیستول مقعدی: نکات ضروری برای بهبودی موثر
پس از انجام جراحی های فیستول مقعدی، رعایت دقیق نکات مراقبتی، باعث سرعت بهبودی، جلوگیری از عفونت یا عود مجدد بیماری میشه.
موثرترین مراقبت‌های ضروری پس از جراحی فیستول مقعدی:
- مصرف سر وقت داروهای آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت
- مصرف داروهای مسکن برای کاهش درد شدید
- تعویض پانسمان، طبق دستور پزشک
- نوشیدن مایعات مثل آب و آب میوه های تازه روزانه 8 الی 12 لیوان برای جلوگیری از یبوست
- مصرف غذاهای پر فیبر مثل میوه ها و سبزیجات تازه، غلات و حبوبات
- درمان فوری خانگی و دارویی در صورت ابتلا به اسهال یا یبوست
- استراحت و داشتن خواب کافی
- استفاده از حمام سیتز: نشستن در لگن آبگرم مدت ۱۵ دقیقه دو یا سه بار در روز
- استفاده از بالشتک دوناتی شکل برای کاهش فشار روی زخم فیستول جراحی شده
- رعایت بهداشت و شستشوی مقعد با شوینده های ملایم
ترشحات عفونی پس از جراحی فیستول: راه های موثر در کنترل ترشحات بعد عمل
ترشحات خونی یا خروج خونابه، تا ۱۵ روز پس از جراحی فیستول مقعدی، طبیعیه و جای نگرانی نداره. با مراقبت و رعایت بهداشت، به مرور زمان قطع میشه.
راهکارهای کاهش خروج ترشحات پس از جراحی فیستول:
- جلوگیری از جمع شدن خونابه و عفونت های خارج شده با شست و شوی مرتب
- استفاده از کیسه کمپرس یخ در محل دردناک فیستول جراحی شده
- رعایت بهداشت مقعد با شستشوی مرتب
- تعویض پانسمان طبق توصیه جراح
- مراجعه به جراح معالج فیستول، در صورت تداوم و تشدید ترشحات عفونی
خونریزی زخم فیستول جراحی شده در خانه: اقدامات فوری برای قطع خونریزی
خونریزی یا ترشح خونابه از زخم جراحی شده یا مقعد، تا چند هفته بعد از جراحی باز فیستول، طبیعیه.
در صورت تاثیر نداشتن اقدامات کاهش خونریزی در خانه، مراجعه و مشاوره با پزشک معالج، ضروریه.
- قرار دادن گاز استریل، و نگهداشتن آن به مدت ۱۵ دقیقه، روی محل خونریزی
- شست و شوی ملایم با آب ولرم در صورت قطع خونریزی
- استراحت و نداشتن فعالیت بدنی
- استفاده از پد محافظ برای آلوده نشدن لباس
- مصرف داروهای مسکن و پمادهای تجویز شده
- پارگی بخیه یا عفونت، باعث خونریزی شدید از محل فیستول جراحی شده میشه.
اجابت مزاج پس از جراحی باز فیستول مقعدی: چگونگی دفع مدفوع
یک یا دو روز پس از انجام جراحی باز فیستول مقعدی، بیمار احساس دفع نداره یا دفع همراه درد و خونریزی داره.
جراح معالج، برای دفع راحت مدفوع، داروهای ملین تجویز میکنه. مصرف ملین ها، باعث افزایش حرکات روده، روان شدن حرکت مدفوع در مسیر روده و مقعد و جلوگیری از یبوست، میشه.
بیماری که جراحی باز فیستول انجام داده، در صورت ابتلا به یبوست، برای دفع مدفوع، زور زیاد میزنه که باعث خونریزی شدید زخم و درد هنگام اجابت مزاج میشه.
مصرف مسکن های تجویز شده، ۲۰ دقیقه قبل از احساس دفع مدفوع، باعث کاهش درد دفع میشه.
دوران نقاهت جراحی باز فیستول مقعدی: عوامل موثر در کاهش عوارض و عود بیماری
رعایت موارد زیر، باعث کاهش مدت زمان دوران نقاهت، بهبودی سریع و جلوگیری از عفونت، پیشگیری از عود مجدد بیماری و بازگشت سریع به روال زندگی عادی میشه.
- راه رفتن در مسیر کوتاه ۲ ساعت پس از جراحی
- رعایت رژیم غذایی مقوی، کم چرب و کم ادویه
- رعایت رژیم غذایی پر فیبر شامل سبزیجات و میوه های تازه، غلات کامل و نان سبوس دار
- نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب در طول شبانه روز برای جلوگیری از یبوست
- پیاده روی روزانه و داشتن تحرک کافی
- اجتناب از ورزش های سنگین و فعالیت های بدنی شدید تا کامل شدن دوره درمان
- رعایت بهداشت و شستشوی زخم
- تعویض پانسمان به موقع
مهمترین مرحله درمان فیستول مقعدی: انتخاب جراح متخصص مناسب
بهترین راه درمان فیستول به روش های جراحی باز یا لیزر درمانی، مراجعه به پزشک متخصص جراحی عمومی در کلینیک مجهز به دستگاه های پیشرفته درمانی هست.
روش های انتخاب بهترین کلینیک تخصصی درمان بیماری های مقعدی مانند فیستول مقعدی:
- سایت های اینترنتی و وب سایت های معتبر
- معرفی آشنایان مبتلا به فیستول درمان شده به روش جراحی
کلینیک لیزر درمان (تهران) | پزشکان جراح خانم و آقا متخصص درمان فیستول مقعدی
در کلینیک لیزر درمان، واقع در شرق و شمال شرقی تهران، با بهره گیری از تخصص جراحان با سابقه، درمان لیزری بیماری های نشیمنگاهی (مقعدی)؛ بدون بیهوشی و با بیحسی موضعی، بدون بستری و در کوتاه ترین زمان به صورت سرپایی انجام میشه.
مزایای کلینیک لیزر درمان و دلایل رضایت بیماران از درمان قطعی در کلینیک لیزر درمان:
- دسترسی آسان به اتوبان های صیاد، همت و صدر برای بیمارانی که از مناطق غرب و جنوب تهران و شهرهای اطراف (کرج، دماوند، شهرری، اسلامشهر و …) برای درمان لیزری فیستول مقعدی، کلینیک لیزر درمان رو انتخاب کردن.
- تجهیزات پیشرفته درمان لیزری فیستول مقعدی و سایر بیماری های نشیمنگاهی و مقعدی مثل شقاق (فیشر)، کیست مویی و آبسه.
- پزشکان متخصص جراح آقا.
- پزشکان متخصص جراح خانم، برای درمان همراه با آرامش خاطر و اطمینان خانم های بیماری که سال ها از بیماری رنج میکشن.
- پیگیری وضعیت روند بهبودی و راهنمایی بیمار بعد از لیزر درمانی.
سوالات متداول در مورد روش های جراحی باز و لیزر درمانی فیستول مقعدی
۱) با وجود جراحی های مختلف فیستول مقعدی به روش باز، چرا روش درمان لیزری بهترین روش هست؟
لیزر درمانی، به دلایل متعددی، توسط پزشکان و بیماران مبتلا به فیستول مقعدی درمان شده، توصیه میشه: درمان قطعی با لیزر درمانی؛ بدون درد، بدون نیاز به بیهوشی، سرپایی و بدون بستری طولانی مدت در بیمارستان، کم تهاجم با کمترین عوارض، بدون آسیب به بافت های مجاور و اسفنکتر های مقعد و دوران نقاهت کوتاه و آسان
۲) چگونه میتونم از کلینیک لیزر درمان، نوبت مشاوره برای درمان فیستول مقعدی بگیرم؟
از طریق شماره تلفن ثابت 02140222235 و تلفن همراه 09190075732 مشاوره رایگان و تعیین وقت درمان لیزری، انجام میشه.
۳) در کلینیک لیزر درمان، مشاوره تلفنی رایگان برای درمان فیستول مقعدی وجود داره؟
بله. ارتباط مستقیم با کارشناسان کلینیک، از طریق تماس با شماره تلفن ثابت 02140222235 و تلفن همراه 09190075732 وجود داره.
۴) آیا بعد از جراحی فیستول مقعدی، دچار بی اختیاری مدفوع و ادرار میشم؟
در جراحی باز، آسیب به اسفنکترهای مقعدی، باعث بی اختیاری در کنترل مدفوع، ادرار و گاز روده میشه. در لیزر درمانی، به علت دقت بسیار بالای لیزر، این عارضه وجود نداره.
۵) بعد از جراحی فیستول، خونریزی عادیه؟
تا چند روز طبیعی هست. از پد های بهداشتی برای جلوگیری از آلوده شدن لباس میشه استفاده کرد.
۶) درمان با داروهای گیاهی یا ضماد، در درمان عفونت فیستول مقعدی موثره؟
متاسفانه خیر. درمان یا داروهای گیاهی فقط حالت کمکی و مکمل درمان جراحی و لیزری هست.
