تنگی مقعد، یکی از مشکلات شایع مقعدی است که کیفیت زندگی فرد مبتلا را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. تنگی مقعد، با اختلال در عملکرد عضلات اسفنکترهای مقعدی (ماهیچه های اسفنکتر داخلی و خارجی) و باریک شدن مدفوع همراه است و باعث بروز مشکل در دفع می شود.
دفع مدفوع، عملی بسیار حیاتی برای حفظ سلامت بدن محسوب می شود و در طی این فرآیند، مواد بدون فایده و زائد گوارشی، سموم و … باید از بدن خارج شوند.
تنگی مقعد چیست؟
تنگی مقعد یا آنال استنوزیس، به وضعیتی در مقعد گفته می شود که در آن کانال مقعد (کانال آنال) و یا دریچه مقعد، به دلایل متعددی تنگ و باریک شده و عمل دفع مدفوع؛ ناقص، بسیار سخت و دردناک انجام می شود. عدم درمان تنگی مقعد، عوارضی مانند هموروئید، شقاق، آبسه و فیستول مقعدی رو در پی خواهد داشت.
شایع ترین علل ابتلا به تنگی مقعد: از عوامل ژنتیکی تا بیماری های مقعدی
تنگی مقعد، به علت های گوناگونی بروز می کند. شناسایی علل ابتلا به تنگی مقعد، با توجه به روش های درمانی پیشرفته ای مثل لیزر درمانی، باعث افزایش نرخ موفقیت در درمان، بازگشت سریع بیمار به زندگی سالم، همراه با آرامش روحی می شود.
تنگی مقعد ناشی از عوامل ژنتیکی: ناهنجاری های ارثی
در انسان، ژن HOXB13، نقش مهمی در رشد کامل رکتوم (راست روده-مقعد) دارد. جهش های ژنتیک و تغییر در این ژن، به اختلال تنگی مقعد، منجر می شود.
بررسی های ژنومیک نشان می دهد؛ این جهش ژنتیکی، اغلب در خانواده هایی که سابقه ابتلا به بیماری های گوارشی یا تنگی مقعد دارند، دیده می شود.
سوء تغذیه پروتئینی در دوران جنینی: 20% افزایش خطر ابتلا به تنگی مقعد
جدیدترین تحقیقات سال 2025، نشان می دهد که سوء تغذیه پروتئینی در دوران جنینی، 20% خطر ابتلا به ناهنجاری های ژنتیکی، مانند تنگی مقعد را افزایش می دهد.
عوامل عفونت های مقاوم به آنتی بیوتیک: موثر بر ابتلا به تنگی مقعد
سویه های نوظهور و جدید کلستریدیوم دیفیسیل، با تولید سموم قوی تا 23 برابر، باعث بر هم خوردن تعادل میکروبی روده (میکروبیوم) و ابتلا به بیماری های روده ای می شود.
شایع ترین عامل ابتلا و شیوع عفونت های مقاوم به آنتی بیوتیک:
- مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک ها: مانند کلیندامایسین، سفالوسپورین ها و پنی سیلین ها
- بستری شدن بیماران: در بیمارستان به مدت طولانی
- بیماری های زمینه ای: مانند دیابت و بیماری های کلیوی
- بیماری های عفونی: مانند هپاتیت و ایدز
عوارض ابتلا به عفونت های مقاوم به آنتی بیوتیک:
- تنگی مقعد: ناشی از التهاب مزمن روده
- اسهال شدید
- انسداد روده
- کولیت روده
بیماری های عفونی موثر بر تنگی مقعد: از سالمونلا تا ایدز
این بیماری های عفونی، با تاثیر بر روده و مقعد، می توانند باعث تنگی مقعد شوند و به دو دسته تقسیم می شوند:
عفونت های روده ای: قارچی، باکتریایی و ویروسی
عفونت های قارچی (مانند کرپتوسپوریدیوم)، باکتریایی (مانند سالمونلا) و ویروسی (مانند روتاویروس)، با تاثیر مستقیم بر روی سیستم گوارش و روده ها، باعث التهاب مزمن روده شده و در نهایت منجر به تنگی مقعد می شوند.
عفونت های سیستمیک ویروسی: ایدز و هپاتیت
بیماری های عفونی مانند ایدز و هپاتیت نوع B و C، به طور مستقیم روده را درگیر نمی کنند اما می توانند با ضعف سیستم ایمنی بدن و ایجاد التهاب مزمن، باعث اختلال در عملکرد روده ها، ابتلا به یبوست مزمن و در نهایت تنگی مقعد شوند.
بیماری های التهابی روده: موثر بر تنگی مقعد
بیماری های التهابی روده مانند کرون و کولیت اولسراتیو، باعث التهاب مزمن دیواره روده و بافت های اطراف مقعد می شوند. این التهاب طولانی مدت، عملکرد طبیعی اسفنکتر های داخلی و خارجی (کنترل آگاهانه و اختیاری دفع مدفوع) را مختل کرده و باعث تنگ شدن کانال مقعد یا تنگی مقعد می شوند. در نتیجه، دفع مدفوع دردناک شده و فرد به یبوست مزمن و خونریزی خفیف از مقعد دچار می شود.
تنگی مقعد ناشی از هموروئیدکتومی: عوارض جراحی هموروئید مقعدی
هموروئید، شایع ترین بیماری مقعدی یا نشیمنگاهی و از اصلی ترین دلایل تنگی مقعد به شمار می آید.
بیماری مقعدی هموروئید: تورم و التهاب وریدهای مقعدی
فشار بیش از حد به سیاهرگ ها یا وریدهای مقعدی، (به علت یبوست، زایمان، اسهال و ژنتیک و …)، باعث التهاب و تورم آنها و بروز هموروئید (بواسیر) می شود.
هموروئید داخلی:
گوشت اضافه، در داخل کانال رکتوم (راست روده)، می ماند و در صورت خروج از مقعد، دوباره به داخل برمی گردد.
هموروئید خارجی:
گوشت اضافه در اطراف دریچه مقعدی، مشخص می شود و در صورت عدم درمان، دردناک، ملتهب، متورم می شود.
شایع ترین علائم ابتلا به هموروئید مقعدی:
- درد شدید در مقعد
- سوزش و خارش مقعدی
- خونریزی خفیف یا شدید از مقعد
- بیرون زدگی گوشت زائد یا اضافه از مقعد
جراحی باز و سنتی هموروئیدکتومی: از دلایل بروز تنگی مقعد
جراحی باز بواسیر یا هموروئیدکتومی، با برداشتن بیش از حد بافت مقعدی و ایجاد تورم و التهاب در مقعد، باعث ایجاد بافت اسکار (جای زخم جراحی شده) و تنگی مقعد می شود. افزایش دوره درمان، خطر عود و عفونت از عوارض دیگر جراحی سنتی هموروئید است.
تنگی مقعد ناشی از فیشرکتومی : عوارض جراحی شقاق یا فیشر مقعدی
فیشر یا شقاق مقعدی، یک زخم ترک مانند کوچک یا بریدگی و شکاف ریز، در اطراف پوست نازک مقعد یا دریچه مقعد است.
رایج ترین علائم شقاق مقعدی:
شقاق علائمی چون درد تیز، سوزش خنجری و خارش دارد که در صورت عدم درمان، به خونریزی و عفونت شدید، منجر می شود.
جراحی باز و سنتی فیشرکتومی: از دلایل بروز تنگی مقعد
تنگی مقعد، یکی از عوارض پس از جراحی فیشرکتومی است که به دلیل کاهش انعطاف پذیری کانال مقعد، آسیب به اسفنکتر های داخلی یا خارجی مقعد و تشکیل بافت اسکار در محل زخم، بروز می کند.
تنگی مقعد ناشی از فیستولوتومی: عوارض جراحی فیستول مقعدی
فیستول، یک بیماری عفونی مقعدی است که در صورت عدم درمان به موقع، عوارض شدید مثل تب و لرز، عفونت شدید، گسترش عفونت به جریان خون و حتی مرگ، منجر می شود.
در واقع فیستول، یک کانال غیر طبیعی دو طرفه است که بین درون کانال مقعد و سطح پوست ایجاد می شود. مدفوع و مواد زائد دفعی، به جای اینکه به طور طبیعی، از سوراخ مقعد خارج شود؛ از سوراخ درون کانال به سطح پوست راه یافته و از آنجا تخلیه می شود.
جراحی باز و سنتی فیستولوتومی: از دلایل بروز تنگی مقعد
تنگی مقعد پس از جراحی باز فیستول یا فیستولومی، به دلیل جوشکار و بافت اسکار، باعث درد شدید، سوزش و خارش مقعد، هنگام اجابت مزاج می شود.
لیزر درمانی: بهترین روش درمان بیماری های مقعدی مانند هموروئید
با وجود تاثیر داروهای مسکن بر آرام کردن موقتی علائم بیماری های مقعدی مثل هموروئید، شقاق، آبسه، فیستول و کیست مویی، این داروها درمان قطعی محسوب نمی شوند و فقط مدت زمان کوتاهی، باعث کاهش درد، عفونت، خونریزی، سوزش و خارش زخم می شوند.
مزایای لیزر درمانی بیماری های مقعدی:
درمان لیزری؛ به عنوان بهترین و جدیدترین راه درمان انواع بیماری های مقعدی (از درجات مختلف هموروئید، شقاق، آبسه، فیستول تا کیست مویی)، مورد تایید جراحان متخصص و بیماران درمان شده با لیزر، می باشد.
مهم ترین مزایای لیزر درمانی در درمان بیماری های مقعدی:
- بدون درد، بیهوشی و خونریزی
- حضور جراحان آقا با تجربه هزاران درمان لیزری موفق
- حضور جراحان متخصص باتجربه خانم، باعث دلگرمی و اطمینان زنان بیمار
- درمان سرپایی و بدون نیاز به بستری شدن چند روزه در بیمارستان
- دوران نقاهت کوتاه و ساده در منزل
- بازگشت سریع به محیط کار و زندگی عادی
- مدت زمان کوتاه لیزر درمانی: بین 20 تا 45 دقیقه
- کاهش چشمگیر هزینه های جانبی بیمار
علائم تنگی مقعد: از دفع دردناک تا یبوست مزمن
رایج ترین علائم تنگی مقعد، به وضوح قابل مشاهده هستند و فرد مبتلا به بروز مشکل مقعدی پی می برد.
شایع ترین علائم تنگی مقعد:
- دفع مدفوع دردناک و دشوار
- خونریزی مقعدی خفیف یا شدید
- مشاهده خون در مدفوع
- تخلیه ناقص مدفوع
- دفع مدفوع به صورت تکه تکه و باریک
- یبوست مزمن و دائم
- احساس فشار در مقعد و درد مقعدی
- دل درد و دل پیچه در روده بزرگ (کولون)
- نفخ شکم و روده بزرگ
- سوزش و خارش مقعدی
- حساسیت پوستی در مقعد
- بروز عفونت مقعدی
- بروز تب و لرز در اثر تشدید یبوست
درمان تنگی مقعد در نوزادان: راهنمای جامع برای والدین
میزان شیوع تنگی مقعد در نوزادان؛ یک به 35000 است. یعنی از هر 3500 نوزاد، یک به تنگی مقعد، مبتلاست. این نقص ژنتیکی نادر و در صورت شناخت علل و علائم، قابل درمان است.
مهم ترین دلایل ابتلا به تنگی مقعد در نوزادان:
عارضه تنگی مقعد در نوزادان، اغلب به دلیل تشکیل ناقص کانال رکتوم یا آترزی رکتال، رخ می دهد که تشخیص زود هنگام این نقص، نیازمند توجه والدین است.
انجام سونوگرافی و غربالگری های منظم در دوران بارداری، به تشخیص زودهنگام این ناهنجاری در جنین و درمان فوری آن کمک می کند.
شایع ترین علائم تنگی مقعد در نوزادان:
- عدم دفع مدفوع در 24 تا 48 ساعت پس از تولد نوزاد (مکونیوم)
- یبوست مداوم
- مشکل در دفع مدفوع
- مدفوع باریک و تکه تکه
- نفخ شکم و روده
- بیقراری و گریه ناشی از دل پیچه شدید
- خونریزی مقعدی یا مشاهده خون در مدفوع نوزاد.
انتخاب بهترین پزشک در درمان تنگی مقعد: جراحان متخصص خانم و آقا
بهترین گزینه برای درمان تنگی مقعد و بیماری های مقعدی، جراحان عمومی خانم و آقا، و متخصصان کولورکتال هستند.
ویژگی های جراحان متخصص کلینیک تخصصی لیزر درمان:
در کلینیک تخصصی لیزر درمان، حضور جراحان متخصص خانم، باعث اطمینان و آرامش بانوانی است که سالها به علت شرم و خجالت، از درمان بیماری، خودداری کرده اند.
معاینه اولیه حضوری:
در ویزیت بالینی بیمار، جراح متخصص با دانستن علائم و شرح حال، سابقه ابتلا به بیماری در خانواده و بیماری های زمینه ای دیگر، به علل و بهترین روش درمان مناسب بیمار، پی می برد.
تشخیص دقیق:
با استفاده از ابزارهای تشخیصی مانند آندوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی و MRI لگن و نشیمنگاه و ناحیه مقعد، تشخیص دقیق و نهایی داده می شود.
گشاد سازی تدریجی (Dilatation):
در صورت لزوم از روشی غیر جراحی برای تسهیل در دفع مدفوع در موارد خفیف تنگی مقعد، استفاده می شود.
لیزر درمانی:
درمان لیزری تنگی مقعد، روشی نوین و کم تهاجم است. با استفاده از پرتوهای لیزر، بدون نیاز به برش های بزرگ، بدون بستری و دوران نقاهت طولانی؛ تنگی مقعد، درمان شده و از ابتلا به عوارض شدید آن جلوگیری می شود.
تشخیص تنگی مقعد؛ از معاینه فیزیکی بیمار تا مانومتری
راه های تشخیص تنگی مقعد، باعث می شود تا درمان قطعی، بر اساس شدت بیماری هر فرد، شخصی سازی شده و بیمار، از عوارض جسمی و روحی رها شود.
معاینه بالینی بیمار:
معاینه فیزیکی و حضوری فرد توسط جراح متخصص، پرسیدن علائم از بیمار و بررسی سوابق پزشکی فردی و خانوادگی، باعث تشخیص درست و در نتیجه درمان سریع می شود.
مانومتری آنورکتال: تست عملکردی اسفنکترهای مقعدی
در مانومتری، فشار و عملکرد عضلات اسفنکتر مقعدی، اندازه گیری می شود. هنگام استفاده از دستگاه مانومتر، موارد مشکوک به التهاب یا سلول های مشکوک به سرطان و پولیپ نیز شناسایی شده و همزمان بیوپسی (برداشتن نمونه برای آزمایش تخصصی) نیز انجام می شود.
تصویر برداری MRI:
با تصاویر دقیق از دیواره رکتوم و بافت های اطراف آن، به تشخیص دقیق محل تنگی مقعد و شدت آن، کمک می کند.
کولونوسکوپی:
با بررسی و ارسال مستقیم تصاویری از رکتوم، مقعد و کل روده بزرگ، تنگی مقعد را تشخیص می دهد.
سیگموئیدوسکوپی:
لوله ای نازک و انعطاف پذیر و مجهز به دوربین، به بخش انتهای روده بزرگ به نام سیگموئید، فرستاده می شود. پزشک در مانیتور خود، تصاویر واضحی از درون قسمت انتهایی کولون (روده بزرگ) و رکتوم، تنگی مقعد و سایر بیماری های مقعدی را، به طور دقیق، تشخیص می دهد.
سونوگرافی رکتال:
موارد خفیف تا شدید تنگی مقعد را با دقت 95% با تصویر برداری از دیواره های داخلی رکتوم و مقعد، تشخیص می دهد.
تنگی مقعد: تاثیر منفی بر سلامت عمومی بدن و سلامت روان
تنگی مقعد، باعث بروز مشکلات در زندگی روزمره فرد مبتلا می شود. مشکلات جسمی و روحی ناشی از تنگی مقعد، مانند چرخه معیوب، باعث تشدید علائم بیماری می شود.
مشکلات جسمی؛ ناشی از عوارض تنگی مقعد:
- احساس فشار و درد در مقعد
- دل پیچه و درد در روده بزرگ
- ابتلا به یبوست در اثر دفع نشدن مدفوع
- ایجاد عفونت در مقعد و رکتوم
- بروز حساسیت پوستی در مقعد
- ابتلا به بیماری های مقعدی و پیچیده شدن مراحل درمان
مشکلات روحی و روانی؛ ناشی از عوارض تنگی مقعد:
- استرس ناشی از دفع دردناک و غیر طبیعی مدفوع
- اضطراب در انجام فعالیت های روزمره در محیط کار و زندگی عادی
- ترس و نگرانی از حضور در جمع و در نتیجه کناره گیری از اجتماع
مراقبت های بعد از درمان تنگی مقعد: جلوگیری از عود مجدد
مراقبت های توصیه شده و شخصی سازی شده توسط جراح متخصص، پس از لیزر درمانی تنگی مقعد، از بازگشت بیماری پیشگیری می کند.
رعایت رژیم غذایی در تنگی مقعد: مصرف مواد غذایی پر فیبر
مصرف روزانه 30 گرم فیبر، از ابتلا به یبوست، یکی از عوامل اصلی تنگی مقعد، جلوگیری می کند.
- میوه های تازه مانند سیب، موز، گلابی و …
- سبزیجات تازه: مانند کدو، کاهو، انواع کلم، اسفناج، کرفس
- غلات کامل: ذرت، بلغور گندم، برنج قهوه ای، جودوسر، چاودار، گندم سیاه
- نان های سبوس دار: مثل نان سنگک و نان جو
هیدراتاسیون: نوشیدن آب فراوان موثر بر درمان تنگی مقعد
نوشیدن 8 تا 12 لیوان آب، آب میوه تازه و نوشیدنی های سالم بدون قند و الکل، باعث تسهیل دفع مدفوع و جلوگیری کم آبی روده می شود.
محدودیت فعالیت های بدنی: در دوره درمان تنگی مقعد
- حداقل تا 10 روز باید از بلند کردن اجسام سنگین، خودداری کرد: چون باعث فشار زیاد روی عضلات مقعد و تنگی مقعد مجدد می شود.
- از نشستن های طولانی مدت، بر سطوح سرد و سخت باید خودداری کرد: به علت وارد آمدن فشار و سنگینی بدن بر نشیمنگاه و مقعد
شستشوی منظم روزانه: موثر بر درمان سریع تنگی مقعد
شستشوی روزانه مقعد با آب ولرم و شوینده های ملایم (بدون عطر و اسانس)، خشک کردن بلافاصله مقعد پس از شستشو با سشوار باد ملایم و جلوگیری از مرطوب ماندن مقعد، به درمان سریع تنگی مقعد و جلوگیری از عفونت، کمک می کند.
مصرف منظم داروهای تجویزی برای تنگی مقعد:
داروهای تجویز شده توسط جراح متخصص مانند ضد دردها و ضد التهاب ها، طبق دستور و سر ساعت، باید مصرف شوند.
سوالات متداول در مورد تنگی مقعد؛ علل، علائم و درمان لیزری
- آیا تنگی مقعد، بعد از مدتی، خود به خود خوب می شود؟
خیر. تنگی مقعد، به خودی خود، بهبود پیدا نمی کند و عوارض شدیدی هم به همراه خواهد داشت. درمان قطعی تنگی مقعد با مداخلات پزشکی و انجام روش نوین و پیشرفته لیزر درمانی، باعث بهبودی و درمان بیماری می شود.
- آیا تنگی مقعد، همان بواسیر است؟
خیر. در هموروئید، سیاهرگ های مقعد، متورم و ملتهب می شوند که باعث بیرون زدگی گوشت اضافه همراه درد، خونریزی، سوزش و خارش می شود. در تنگی مقعد، کانال رکتوم باریک می شود و مدفوع کامل و به یکباره تخلیه نمی شود.
- ارتباط با کلینیک لیزر درمان، برای درمان بیماری نشیمنگاهی تنگی مقعد با لیزر چگونه هست؟
از طریق شماره تلفن ثابت 02140222235 و تلفن همراه 09190075732 مشاوره رایگان و تعیین وقت درمان لیزری، انجام می شود.
- در کلینیک لیزر درمان، مشاوره تلفنی رایگان برای درمان تنگی مقعد وجود داره؟
بله. از طریق تماس با شماره تلفن ثابت 02140222235 و تلفن همراه 09190075732 امکان ارتباط و مشاوره رایگان تلفنی فراهم شده است.
- چگونه می توان از تنگی مقعد، پیشگیری کرد؟
با درمان زود هنگام بیماری های مقعدی (مانند هموروئید، شقاق، آبسه و فیستول)، زور نزدن هنگام اجابت مزاج، رعایت رژیم غذایی پر فیبر، جلوگیری از ابتلا به یبوست، نوشیدن آب زیاد و تحرک کافی و …
- بهترین راه درمان تنگی مقعد، کدام روش است؟
لیزر درمانی یا درمان تنگی مقعد با لیزر، که بدون درد، بیهوشی انجام می شود با کمترین عوارض جانبی، بهترین و جدیدترین روش درمان بیماری های مقعدی مانند هموروئید، شقاق و تنگی مقعد است.
- هزینه درمان لیزری تنگی مقعد، چقدر است؟
برای اطلاع از هزینه درمان لیزری تنگی مقعد، بهترین راه مراجعه حضوری به جراحان کلینیک لیزر درمان هست. جراحان متخصص خانم و آقا، بعد از ویزیت، مشکل تنگی و عوامل به وجود آورنده را بررسی کرده و هزینه را اعلام می کنند.
- آیا ابتلا به هموروئید یا بواسیر به تنگی مقعد، منجر می شود؟
بله. اغلب به دلیل تورم توده های گوشت اضافه در داخل کانال مقعد، راه خروج مدفوع بسته می شود و به عضلات اسفنکتر مقعدی هم آسیب می رسد.
- آیا روش های طب سنتی در درمان تنگی مقعد، تاثیری دارد؟
خیر. آسیب به اسفنکتر های مقعدی و عوامل ژنتیک و … باعث تنگی مقعد می شوند. طب سنتی در درمان تنگی مقعد تاثیری ندارد. جراحی ها به ویژه لیزر درمانی به طور چشمگیری در درمان تنگی مقعد و بیماری های مقعدی موثر است.
