زخم مقعدی، از مشکلات شایع ناحیه نشیمنگاهی، به دلایل گوناگونی بروزمیکنه و با علائم آزاردهنده ای برای فرد مبتلا، همراه هست.
عارضه زخم مقعدی، به صورت شکاف و پارگی کوچک یا التهاب در پوست حساس و نازک اطراف مقعد و داخل کانال مقعد (کانال رکتوم)، ظاهر میشه.
با تشخیص به موقع و درمان مناسب، علائم زخم مقعدی، قابل کنترل و بهبود هست. روش های نوین جراحی مانند لیزر درمانی، درمان های خانگی و روش های موثر پیشگیری، از جمله گزینه های متعدد برای مدیریت و درمان کامل این بیماری به شمار میان.
درمان زخم مقعدی: از لیزر درمانی تا درمان خانگی
درمان زخم مقعدی، به علت و شدت بروز علائم، بستگی داره. گزینه های درمانی شامل روش های جراحی مانند لیزر درمانی و جراحی سنتی، روش های غیر جراحی، بسته به تشخیص پزشک معالج داره.
لیزر درمانی زخم مقعدی: روش نوین، کم عارضه و بدون درد
درمان با لیزر، از پیشرفته ترین روش ها برای بهبود بیماری های مقعدی از جمله زخم مقعد، شناخته میشه. لیزر درمانی زخم مقعدی، با بهره گیری از اشعه های دقیق و بی ضرر لیزر، بافت های آسیب دیده مقعدی رو از بین میبره.
مزایای لیزر درمانی زخم مقعدی:
- بدون احساس درد و بیهوشی
- درمان فوری: فرآیند لیزر در مدت 30 تا 45 دقیقه طول میکشه.
- بدون نیاز به بیهوشی و بستری: بیحسی موضعی محل لیزر، عوارض بیهوشی مثل سرگیجه رو نداره.
- بهبودی سریع: بیمار بعد لیزر زخم مقعدی، به زندگی عادی برمیگرده.
- بدون برجای ماندن جای زخم اسکار: لیزر، و جای زخم و بافت های اضافی رو از بین میبره.
- کاهش احتمال عود زخم مقعدی: احتمال بازگشت بیماری با مراقبت بیمار، وجود نداره.
جراحی سنتی: روش موثر درمان زخم های مقعدی عمیق
جراحی زخم مقعدی به روش باز، در صورتی انجام میشه که زخم درمان نشده در مدت طولانی بسیار عمیق و مزمن شده باشه و به درمان های دیگه جواب نداده باشه.
مزایا و معایب جراحی سنتی زخم مقعدی:
- مزایا:
- درمان مناسب برای زخم های مقعدی شدید و مقاوم به درمان
- معایب:
– احساس درد شدید و خونریزی هنگام عمل و بعد از آن
– نیاز به تعویض روزانه پانسمان داره
– افزایش احتمال عفونت زخم جراحی شده
– نیاز به بستری چند روزه در بیمارستان داره
– دوره نقاهت طولانی: تا 2 هفته
– بالا رفتن هزینه های جانبی بیمار: مانند هزینه های بستری، همراه و داروها
درمان خانگی زخم مقعدی: درمان های موثر در موارد خفیف
درمان های خانگی زخم مقعدی، در کاهش علائم اذیت کننده بیماری و جلوگیری از عفونت زخم و بهبود زخم های سطحی، تازه و خفیف، موثره.
موثرترین درمان های خانگی زخم مقعدی:
- رعایت رژیم غذایی پر فیبر: مصرف میوه ها و سبزیجات تازه، غلات کامل و مکمل های فیبر دار، باعث نرم شدن مدفوع و کاهش فشار به زخم مقعد، هنگام دفع مدفوع میشه.
- هیدراتاسیون کافی: نوشیدن روزانه 8 تا 12 لیوان آب، از ابتلا به یبوست و بروز زخم مقعدی جلوگیری میکنه.
- تحرک بدنی: ورزش سبک و پیاده روی روزانه به مدت 20 دقیقه، به بهبود گردش خون، افزایش حرکات روده، دفع راحت مدفوع و سلامت سیستم گوارش کمک میکنه.
- حمام سیتز: نشستن در آبگرم 2 بار در روز و هر بار به مدت 15 تا 20 دقیقه، به کاهش درد و التهاب زخم مقعدی، کمک میکنه.
- اجتناب از زور زدن هنگام اجابت مزاج: فشار آوردن برای دفع مدفوع باعث زخم مقعدی میشه.
- درمان بیماری های گوارشی: درمان فوری یبوست، اسهال و بیماری های التهابی روده و … به بهبود زخم مقعدی ناشی از این بیماری ها میشه.
درمان دارویی زخم مقعدی: درمان موثر تحت نظر پزشک
داروهای موضعی و پمادها، باعث تسکین و آرام کردن درد، سوزش و خارش زخم مقعدی، کاهش علائم و بهبود زخم های خفیف میشه. پیش از استعمال پمادها، باید با پزشک، مشورت کرد چون استفاده خودسرانه داروهای شیمیایی، باعث عوارض جانبی، تحریک یا گسترش عفونت زخم مقعد میشن.
رایج ترین پمادهای موثر در بهبود زخم مقعدی:
- نیتروگلیسیرین: باعث بهبود جریان خون در مقعد و کاهش فشار بر ناحیه مقعد میشه.
- زینک اکساید: با محافظت از پوست، باعث کاهش تورم و التهاب مقعد میشه.
- لیدوکائین: با بیحسی موضعی موقتی، در کاهش درد و سوزش زخم مقعدی، موثره.
- کلتریمازول: از بروز عفونت های قارچی ناشی از زخم مقعدی، جلوگیری میکنه.
- آنتی فیشر: باعث کاهش اسپاسم عضلات مقعد، کاهش درد و التهاب زخم مقعدی میشه.
- رکتول: با خواص بی حس کنندگی و ضد التهابی، باعث کاهش عوارض زخم مقعدی میشه.
- تتراسایکلین: با خواص آنتی بیوتیکی، از عفونت زخم مقعدی، جلوگیری میکنه.
درمان زخم مقعدی با تزریق بوتاکس: درمان غیر جراحی
تزریق دوز مشخصی از سم بوتولینوم یا بوتاکس، توسط پزشک، باعث کاهش اسپاسم عضلات اسفنکتر مقعدی، کاهش فشار وارد بر زخم مقعدی میشه. برداشته شدن این فشار، باعث بهبود تدریجی زخم مقعد میشه.
ویژگی های درمان زخم مقعدی با بوتاکس:
- بدون نیاز به بیهوشی و بستری: تزریق در کلینیک و توسط پزشک انجام میشه.
- تاثیر موقتی: بهبود تا 3 ماه طول میکشه و در صورت نیاز، تکرار میشه.
- بروز عوارض احتمالی: مشکل بی اختیاری خفیف و موقتی در کنترل یا دفع مدفوع، در برخی بیماران مشاهده میشه.
مراجعه به پزشک مناسب: درمان تخصصی زخم مقعدی
برای شناسایی دقیق بیماری، درمان فوری و بهبود کامل زخم مقعدی، مراجعه به پزشکان متخصص در کنار درمان های خانگی، توصیه میشه.
- جراح عمومی: درمان زخم مقعدی، با روش لیزر درمانی و جراحی های باز، توسط پزشکان متخصص جراح عمومی خانم و آقا، انجام میشه.
- متخصص گوارش: بررسی بیماری های مربوط به دستگاه گوارش مانند روده و مقعد، مانند یبوست، اسهال، توسط پزشک متخصص گوارش، صورت می گیره.
علل زخم مقعدی: از یبوست تا هموروئید و شقاق
زخم مقعدی، به دلایل متفاوتی بروز میکنه. شناخت عوامل ابتلا به پیشگیری و درمان به موقع کمک میکنه.
علت اصلی زخم مقعدی: ابتلا به یبوست مزمن
یبوست، مهمترین علت بروز بسیاری از بیماری های مقعدی مانند هموروئید، شقاق، زخم مقعدی و … محسوب میشه. فشار ناشی از دفع مدفوع سفت و خشک، باعث آسیب به پوست نازک و حساس مقعد و بروز زخم مقعدی میشه.
مهم ترین راه های پیشگیری از ابتلا به یبوست:
- رعایت رژیم غذایی سرشار از فیبر
- نوشیدن روزانه آب فراوان
- مصرف ملین های طبیعی مانند انواع آلو، انجیر یا مکمل ها مانند پسیلیوم
- داشتن تحرک کافی، پیاده روی و برنامه ورزشی روزانه
فیشر یا شقاق مقعدی: علت زخم مقعدی ترک مانند
بروز ترک، شکاف یا بریدگی ریز و کوچک در اطراف پوست مقعد، باعث 2 نوع شقاق میشه:
- فیشر حاد: زخم سطحی که با شناسایی سریع و درمان های فوری خانگی و دارویی، رفع میشه.
- فیشر مزمن: زخم و بریدگی عمیقی که از پوست میگذره و تا عضلات اسفنکتر مقعدی رو هم، درگیر میکنه. درد شدید خنجر مانند هنگام اجابت مزاج، سوزش، خارش، خونریزی، تب و عفونت از علائم شقاق مزمن هست که نیاز به درمان های تخصصی پزشکی مانند لیزر درمانی داره.
هموروئید یا بواسیر: التهاب سیاهرگ های مقعد و بروز زخم مقعدی
هموروئید (بواسیر)، به دلیل التهاب و تورم عروق خونی مقعد، باعث بیرون زدگی گوشت اضافه از مقعد، درد، سوزش، خارش، خونریزی مقعدی میشه. عدم درمان به موقع هموروئید، باعث گسترش عوارض آن میشه.
رابطه مقعدی: عامل خطرناک بروز زخم مقعدی
رابطه مقعدی یا رابطه جنسی از مقعد، به دلیل فشار زیاد به مقعد، باعث پارگی و بروز زخم مقعدی میشه. داشتن رابطه جنسی مقعدی بین زن و مرد و همچنین بین همجنس گرایان، باعث انتقال بیماری های عفونی غیر قابل درمان یا با دوران درمان طاقت فرسا میشه.
ابتلا به بیماری های مقاربتی: بروز زخم مقعدی عفونی
بیماری های آمیزشی یا مقاربتی، مانند هرپس، سیفلیس، زگیل تناسلی و ایدز، باعث بروز زخم مقعدی همراه درد، سوزش، خارش، ترشحات چرکی و عفونی میشه.
رعایت روابط جنسی ایمن، استفاده از کاندوم هنگام رابطه، به کاهش خطر ابتلا به بیماری های مقعدی مانند زخم مقعد، کمک میکنه.
علائم زخم مقعدی: از سوزش تا تورم و التهاب مقعد
مشاهده نشانه های زخم مقعدی، توسط خود بیمار، معاینه حضوری و بالینی توسط پزشک و انجام روش های کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی، به شناسایی علائم بیماری کمک میکنه.
مهم ترین علائم زخم مقعدی:
- درد: به هنگام اجابت مزاج و ساعت ها پس از آن
- سوزش و خارش: به علت حساسیت و تحریک پوست حساس مقعد
- خونریزی: مشاهده قطرات خون روی دستمال توالت و همراه مدفوع
- تورم و التهاب: بروز تورم، قرمزی و التهاب در مقعد
- احساس توده و گوشت اضافه: در زخم ناشی از بیماری های مقعدی هموروئید و شقاق
پیشگیری از زخم مقعدی: از معاینه منظم تا لیزر درمانی
برای پیشگیری از ابتلا به زخم مقعدی؛ شناسایی، مدیریت و کنترل بیماری های زمینه ای، کمک شایانی به درمان زخم مقعدی ناشی از این بیماری ها میکنه.
- مراجعه منظم به پزشک برای معاینه و چکاپ
- رعایت رژیم غذایی سالم و پرفیبر
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- درمان یبوست و اسهال مزمن
- داشتن تحرک بدنی کافی و تمرینات ورزشی منظم روزانه
- دوری از روابط جنسی پر خطر
- درمان و کنترل بیماری های التهابی روده مانند کرون و کولیت
- درمان فوری بیماری های مقعدی: مانند هموروئید، شقاق، فیستول و آبسه مقعدی به روش لیزر درمانی؛ بدون درد و بیهوشی، بدون بستری در 20 دقیقه.
سوالات متداول در مورد علل، علائم، روش های تشخیص و درمان زخم مقعدی
- آیا زخم مقعدی همون فیشر مقعدی هست و چطور درمان میشه؟
بین علائم شقاق و زخم مقعدی، شباهت وجود داره. درمان لیزری، موثرترین و سریع ترین روش درمان شناخته میشه.
- زخم مقعدی مزمن، چه علائمی داره؟
درد شدید، خونریزی مداوم و عدم درمان زخم مقعدی از جمله این علائمه.
- زخم داخل رکتوم نشانه ابتلا به چه بیماری هست؟
هموروئید، شقاق، بیماری های التهابی روده و … باعث زخم داخل کانال یا اطراف مقعد میشه.
- آیا زخم مقعد، خطرناک هست؟
در صورت درمان فوری و شناسایی علت بروز زخم مقعدی، خطری بیمار رو تهدید نمیکنه.
- علائم بیماری زخم مقعدی چیست؟
درد، سوزش، خارش، خونریزی و بروز زخم اطراف مقعد از علائم بیماری هست.
