هموروئید (بواسیر)، از مشکلات شایع و آزاردهنده در زنان، به خصوص در زمان بارداری یا هنگام زایمان و به دنیا آوردن نوزاد محسوب میشه. هموروئید به التهاب و تورم سیاهرگ های مقعد (ورید) خونی گفته میشه. خانم باردار در مراحل شدید بواسیر، خونریزی و عفونت مقعد رو هم تجربه میکنه که این باعث نگرانی و اذیت بیمار میشه.
علل بروز هموروئید در زنان: از یبوست تا بارداری
دلایل زیادی باعث بروز هموروئید داخلی یا خارجی در زنان میشه. شرایط خاص فیزیولوژیکی و سبک زندگی فردی، در این بیماری بسیار تاثیر گذار هستن.
بارداری: تاثیر بارداری بر بروز هموروئید در زنان
باردار شدن و حاملگی، از شایع ترین علل بیماری هموروئید داخلی و خارجی در زنان شناخته میشه. افزایش سطح ترشح پروژسترون در دوران بارداری، باعث شل شدن دیواره رگ های مقعدی میشه. همچنین کم تحرکی خانم باردار، باعث کاهش حرکات طبیعی روده ها، ابتلا به یبوست و بروز علائم بیماری هموروئید میشه.
در دوران بارداری، افزایش وزن جنین، افزایش ابعاد و اندازه های رحم، فشارهای زیاد بر روی بخش های تحتانی بدن یعنی لگن و رگ های مقعدی میاره که باعث تورم و خونریزی سیاهرگ های مقعدی و بروز بواسیر یا هموروئید در خانم باردار میشه.
یبوست مزمن: تاثیر اجابت مزاج سخت بر هموروئید در بارداری
یبوست به عنوان “مادر بیماری ها” یا “ام الامراض” شناخته میشه و نتیجه سبک زندگی ناسالم هست. مشکلات گوارشی، ابتلا به بیماری های التهابی روده، فعالیت کم بدنی و بی تحرکی، رژیم غذایی کم فیبر، کم آبی بدن و مصرف غذاهای ناسالم (غذاهای تند، چرب و سنگین، دارای کربوهیدرات فراوان، مواد نگهدارنده و افزودنی مضر و حساسیت زا مثل کنسرو، کمپوت و فست فودها)، از عوامل اصلی کاهش فعالیت های طبیعی روده و در نهایت بروز یبوست هستن.
در کنار عوامل بروز یبوست، تغییرات شدید هورمونی در دوران بارداری یا دوران پریود (قاعدگی)، نیز میتونه با کاهش حرکات عادی روده ها، مشکل رو تشدید کنن. خشکی و سفتی مدفوع، زور زدن هنگام دفع مدفوع و فشار بیش از حد به مقعد، منجر به التهاب، تورم و خونریزی و در نهایت بروز هموروئید یا بواسیر مقعدی میشه.
زایمان طبیعی: تاثیر فشارهای شدید زایمان بر ابتلا به هموروئید
زایمان طبیعی، مخصوصا زایمان های متعدد، سخت و طولانی، فشار زیادی به ناحیه لگن و مقعد وارد میکنه. این فشار، باعث آسیب رسیدن به رگ های مقعدی و بروز هموروئید (بواسیر)، میشه. زنانی که زایمان های مکرر و دشوار رو تجربه میکنن، در معرض ابتلا به هموروئید مقعدی هستن.
چاقی: تاثیر اضافه وزن بر هموروئید مقعدی
اضافه وزن و چاقی، فشار مداوم به ناحیه لگن و مقعد وارد میکنه که خطر ابتلا به بواسیر یا هموروئید رو افزایش میده. زنان به دلیل تغییرات شدید هورمونی در دوران بارداری یا پس از زایمان، مستعد افزایش وزن هستن. چاقی باعث ریسک بالای ابتلا به هموروئید در زنان، به خصوص زنان باردار میشه.
رابطه مقعدی: تاثیر رابطه مقعدی بر بروز هموروئید
رابطه مقعدی، به علت آسیب به بافت های حساس مقعد؛ باعث التهاب، تورم و خونریزی رگ های مقعدی میشه. این رابطه به دلیل فشار مستقیم به رگ های مقعد، باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری های مقعدی مثل هموروئید و شقاق ( فیشر) میشه.
علائم بواسیر در زنان: از سوزش تا خونریزی هشدار دهنده
شناخت علائم و نشانه های هموروئید (بواسیر)، به تشخیص زود هنگام، درمان فوری و جلوگیری از تشدید آن کمک میکنه.
شایع ترین علائم هموروئید در زنان و زنان باردار:
- درد مقعدی: احساس درد در مقعد هنگام اجابت مزاج یا نشستن.
- خارش و سوزش مقعدی: احساس آزار مداوم خارش و سوزش مقعدی (در اطراف یا داخل مقعد).
- بیرون زدن گوشت اضافه: وریدهای مقعدی، به شکل توده های گوشتی متورم، در اطراف مقعد احساس میشن.
- احساس فشار در مقعد: احساس سنگینی و فشار بر توده های مقعدی، پس از اجابت مزاج، باعث اذیت بیمار میشه.
- خونریزی مقعدی: مشاهده لکه های خون تازه و به رنگ قرمز روشن همراه مدفوع یا روی دستمال توالت و لباس زیر.
هموروئید در بارداری: بررسی عوامل کلیدی موثر بر میزان شیوع
بیماری مقعدی هموروئید یا بواسیر، در طول دوران بارداری، بسیار شایع هست. این بیماری به دلیل فشار و سنگینی رحم بر رگ های مقعد، فشار داخل شکمی، سابقه ابتلا به هموروئید، سن بالای مادر، دوقلو یا چند قلو زایی، تغییرات شدید هورمونی و بروز یبوست در بارداری رخ میده.
آمار نشان میده که 25 تا 35 درصد زنان باردار، به ویژه در ماه های آخر بارداری (سه ماهه سوم)، و حتی بلافاصله یا یک ماه پس از به دنیا آمدن نوزاد، به علت فشارهای وارد بر رگ های مقعدی در طول زایمان، به هموروئید مبتلا میشن.
مدیریت و تغییر سبک زندگی؛ مثل مصرف غذاهای تازه و سالم، تحرک و پیاده روی روزانه، نوشیدن آب فراوان و استفاده از حمام سیتز، باعث کنترل و بهبود هموروئید پس از زایمان میشه.
تشخیص هموروئید در بارداری: از معاینه مقعدی تا روش های پیشرفته
مشاهده علائم اولیه هموروئید یا بواسیر مثل درد، سوزش و خونریزی و مشاهده توده های اطراف مقعد در آیینه کوچک، بروز بیماری رو به خانم باردار ثابت میکنه.
مراجعه زودهنگام به پزشک، برای شناسایی و تشخیص دقیق بیماری، شروع اقدامات درمانی مناسب با شرایط بیمار و درمان بواسیر داخلی و خارجی به روش لیزر بواسیر یا هموروئید در تهران، ضروری به نظر میرسه.
روش های تشخیصی هموروئید در زنان باردار:
- معاینه فیزیکی: با بررسی اطراف مقعد و کانال مقعدی توسط پزشک، هموروئید تشخیص داده میشه.
- معاینه دیجیتال رکتوم: این روش برای تشخیص توده های هموروئید داخلی در بخش انتهایی روده بزرگ (رکتوم یا راست روده)، به کار میره. پزشک، دستکش به دست میکنه و انگشت خود رو به کرم روان کننده آغشته کرده و از طریق مقعد به رکتوم وارد میکنه و با لمس توده های هموروئید، این بیماری رو تشخیص میده.
- روش تشخیصی سیگموئیدوسکوپی: در روش سیگموئیدوسکوپی، لوله بلند و باریکی که در سر آن دوربین پیشرفته و چراغ کوچکی تعبیه شده، به انتهای روده بزرگ وارد میشه. دوربین تصاویری شفاف و واضحی از توده های هموروئید در بخش سیگموئید روده، رو به مانیتور پزشک میفرسته که به تشخیص قطعی هموروئید کمک میکنه.
- روش تشخیصی آنوسکوپی: این روش نیز مانند سیگموئیدوسکوپی به تشخیص دقیق و قطعی توده های هموروئید در کانال مقعدی کمک میکنه.
پیشگیری از ابتلا به هموروئید در بارداری: راهکار های ساده و موثر برای مادران
با تنظیم و رعایت برنامه روزانه غذایی و ورزشی، به سادگی میشه از بیماری های یبوست، اسهال و بروز بیماری دردناک و آزار دهنده هموروئید در طول دوران شیرین بارداری، پیشگیری کرد.
مهم ترین راه های پیشگیری از هموروئید در بارداری:
- مصرف غذاهای سالم و مقوی:
– میوه های تازه و ملین مثل سیب، گلابی، آلو و انجیر
– سبزیجات تازه مثل کاهو، کرفس، هویج
– غلات کامل مثل حبوبات غیر نفاخ انواع لوبیا و عدس
– نان های سبوس دار مثل سنگک به جای نان های سفید مثل تافتون، لواش و بربری
– مصرف گوشت سفید مثل مرغ، بوقلمون و ماهی به جای گوشت قرمز
– مصرف سوپ ساده و مقوی در میان وعده یا آخرین وعده غذایی
- پرهیز از غذاهای ناسالم:
– غذاهای آماده و فرآوری شده مثل انواع کمپوت، کنسرو، سوسیس و کالباس
– غذاهای چرب و سنگین که باعث هضم سخت، تنبلی روده و یبوست میشن
– غذاهای پر ادویه مثل ماکارونی
- داشتن فعالیت های بدنی مناسب:
– مثل پیاده روی منظم روزانه به مدت 30 دقیقه
– داشتن تحرک کافی و مناسب روزانه
– خودداری از نشستن های طولانی
– خودداری از فعالیت های شدید بدنی مثل بالا رفتن از پله های زیاد و برداشتن اجسام سنگین
- نوشیدن آب فراوان:
– نوشیدن روزانه 8 تا 12 لیوان آب در طول شبانه روز
– پرهیز از مصرف مشروبات الکلی، مواد مخدر و سیگار
- پرهیز از زور زدن هنگام دفع مدفوع: به علت وارد آمدن فشار زیاد بر رگ های مقعد
- استفاده از حمام سیتز: نشستن در لگن آب گرم به مدت 15 تا 20 دقیقه روزانه دو یا سه مرتبه
سوالات متداول در مورد هموروئید در زنان و هنگام بارداری: علل، علائم و تشخیص قطعی
- چرا بواسیر در بارداری به این اندازه شایع هست؟
تغییرات شدید هورمونی و کم تحرکی خانم باردار و همینطور عدم رعایت رژیم غذایی نامناسب، ابتلا به یبوست، سنگین شدن وزن جنین، باعث فشار زیاد بر سیاهرگ های مقعدی (وریدها) میشه که این باعث بروز بیماری هموروئید در دوران بارداری میشه.
- چه زمانی برای درمان بواسیر باید اقدام کرد؟
در صورت مشاهده علائم هموروئید مثل درد، خونریزی، خارش و سوزش مقعدی، باید برای درمان فوری به پزشک اقدام کرد.
- آیا بعد از بارداری و زایمان، هموروئید به خودی خود برطرف و درمان میشه؟
بعد از زایمان، به علت برداشته شدن سنگینی وزن جنین، فشار روی لگن و مقعد کم میشه. در این صورت از علائم شدید هموروئید هم کاسته میشه. در صورتی که بعد از زایمان،بهبودی حاصل نشد؛ مراجعه برای درمان قطعی و لیزر بواسیر یا هموروئید در تهران، باید به پزشکان جراح خانم یا آقا مراجعه کرد.
- چگونه میشه از بواسیر در بارداری پیشگیری کرد؟
رعایت رژیم غذایی مناسب پرفیبر، نوشیدن آب کافی، ورزش یا پیاده روی روزانه، اجتناب از زور زدن هنگام دفع مدفوع و استفاده از حمام سیتز از راه های پیشگیری از هموروئیده.
