دستگاه گوارش، به عنوان “مغز دوم” شناخته میشه. وظیفه حیاتی اندام های دستگاه گوارشی مثل معده، روده ها هضم و جذب مواد مغذی موجود در غذاست. عملکرد درست سیستم گوارشی، بر سلامت سیستم ایمنی بدن، شادابی پوست و حتی خلق و خو تاثیر میذاره.
بطور مثال یبوست مزمن، یکی از بیماری های رایج گوارشی روده، باعث دل درد، دل پیچه و بروز بیماری های مقعدی مثل هموروئید، شقاق، فیستول و آبسه مقعدی میشه.
در صورتی که، با درمان های خانگی؛ رعایت رژیم غذایی پر فیبر، داشتن تحرک کافی و نوشیدن آب زیاد، میشه از بروز و تشدید عوارض این بیماری، جلوگیری کرد.
تقویت دستگاه گوارش: ۱۰ روش موثر در بهبود عملکرد
دستگاه گوارشی انسان، از اندام های دهان، مری، معده، روده کوچک، روده بزرگ و مقعد تشکیل میشه.
رژیم غذایی پر فیبر و سالم، مصرف آب فراوان، داشتن تحرک کافی، مدیریت و کاهش استرس، به همراه میلیاردها میکروبیوم های موجود در روده، به تقویت اندام گوارشی بخصوص روده ها کمک میکنن.
رعایت رژیم غذایی پر فیبر: بهترین راه تقویت دستگاه گوارش
مصرف روزانه 25 تا 30 گرم فیبر در غذاها، با افزایش حجم مدفوع، باعث پیشگیری از یبوست میشه. یبوست یا ام الامراض، عامل بسیاری از بیماری های گوارشی شناخته میشه. به همین علت، پیشگیری یا درمان فوری یبوست، باید در اولویت قرار بگیره.
فیبر: انواع و منابع غذایی دارای فیبر
شناخت خوراکی های فیبردار مفید و مضر، مصرف دو نوع فیبر مفید، به علت عملکرد و خواص متفاوت، در رژیم غذایی روزانه لازم هست:
- فیبر محلول: با حل شدن در آب، باعث تولید ژل در روده و کاهش کلسترول خون میشه.
منابع غذایی دارای فیبر محلول: سیب، انواع حبوبات (مثل نخود، لوبیا، سویا و عدس) و جو
- فیبر نامحلول: به علت داشتن خاصیت هیدروسکونیک، میتونه تا 20 برابر وزن خود آب جذب میکنه. باعث نرم شدن مدفوع، عبور راحت مدفوع از روده ها و کاهش فشار بر مقعد میشه. این کار باعث جلوگیری از ابتلا به بیماری یبوست میشه.
مصرف بیش از اندازه از فیبرها، باعث نفخ روده و اسهال میشه. فیبر باید تدریجی و کم کم مصرف بشه.
منابع غذایی دارای فیبر نامحلول: سبوس گندم، نان های سبوس دار و کلم بروکلی
مصرف انواع فیبر به صورت غذای اصلی مثل خوراک عدسی یا لوبیا قرمز همراه سیب زمینی، قارچ
انواع سالاد به عنوان میان وعده: یه کاسه سبزیجات تازه مثل کاهو، کلم به همراه جوانه گندم و ماست پروبیوتیک
مصرف یه کاسه اسموتی سیب با بذر کتان، یا سالاد سبزیجات تازه با جوانه گندم و ماست پروبیوتیک به سلامت روده کمک میکنه.
نوشیدن آب کافی: هیدراتاسیون؛ راز سلامتی روده
نوشیدن آب کافی به مقدار 8 تا 12 لیوان در شبانه روز، باعث افزایش حرکات منظم روده، نرم شدن مدفوع، راحتی دفع و پیشگیری از یبوست، هموروئید و شقاق مقعدی میشه.
نوشیدن عرقیات یا دمنوش های گیاهی مثل بادرنجبویه، عرق نعناع و همچنین شربت های کم شیرین خاکشیر و آبلیمو، تخم شربتی و دانه چیا، در سلامت روده، تاثیر زیادی داره.
کاهش مصرف چربی های ناسالم: تسهیل گوارش غذا؛ روده و مقعد بدون بیماری
چربی های اشباع شده موجود در مواد غذایی، باعث کاهش حرکات روده، کند شدن گوارش و هضم غذا، ابتلا به کبد چرب، ابتلا به یبوست، فشار روی رگ های مقعد هنگام دفع مدفوع و بروز هموروئید یا بواسیر میشه.
تغییر روش های پخت، باعث کاهش مصرف چربی های مضر، میشه:
- جایگزینی چربی های مضر مثل روغن های حیوانی با چربی های سالم مثل روغن زیتون، آووکادو یا روغن مغزها و دانه های گیاهی و همچنین مصرف ماهی به علت وجود اسیدهای چرب مفید امگا 3.
- جایگزین کردن غذاهای سرخ کردنی با گریل یا کباب شده. مثل مرغ کباب شده همراه سبزیجات به جای مرغ سرخ کرده.
مصرف پروتئین های کم چرب: تقویت معده عدم فشار به روده
مصرف گوشت سفید کم چرب موجود در گوشت مرغ، ماهی و بوقلمون، هم پروتئین مورد نیاز برای بدن رو تامین میکنه، هم باعث کاهش التهاب روده، یبوست و ابتلا به بیماری های مقعدی میشه.
گوشت قرمز پرچرب موجود در گوشت گوساله و گاو، به علت هضم سخت و طولانی، کاهش حرکات روده، احتمال ابتلا به یبوست و بیماری های مقعدی رو افزایش میده.
پروبیوتیک های روده: تقویت میکروبیوم های مفید روده
میکروبیوم ها، میکروب های مفید و ساکن همیشگی در روده ها، بخصوص در روده کوچک هستن.
پروبیوتیک ها، باکتری های مفیدی هستن که در بدن وجود ندارن و باید از طریق مصرف مواد غذایی، به روده ها، اضافه بشن.
پروبیوتیک ها، مثل نیروهای کمکی، به میکروبیوم های روده، برای حفظ تعادل و تقویت روده کمک میکنن. ماست طبیعی، دوغ کفیر، پنیر پروبیوتیک و ترشی های تخمیر شده خانگی مثل خیار شور و قرص های پروبیوتیک، از منابع پروبیوتیک هستن. بهترین زمان مصرف پروبیوتیک ها، صبح ناشتا یا همراه غذاست.
تاثیر پروبیوتیک ها برای بهبود عملکرد روده ها:
- کمک به حفظ تعادل میکروبیوم های روده
- کاهش علائم التهاب روده در بیماری های کرون، کولیت و دیورتیکولیت
- کاهش علائم بیماری سندروم روده تحریک پذیر یا IBS
- بهبود و کنترل علائم بیماری های گوارشی مثل اسهال و یبوست
- پیشگیری از هموروئید و شقاق، با نرم کردن مدفوع و کاهش فشار بر وریدهای مقعدی
- فعال کردن محور مغز-روده؛ کاهش استرس (عامل تشدید کننده مشکلات گوارشی)
رعایت رژیم غذایی متعادل: حفظ تعادل دستگاه گوارشی
با تنظیم برنامه غذایی مناسب و رعایت آن، به سلامت دستگاه گوارش و بهبود عملکرد آن، کمک میشه:
- رعایت رژیم غذایی سرشار از فیبر های محلول و نامحلول؛ با مصرف دانه ها، حبوبات و غلات کامل، سبزیجات و میوه های تازه، نان های سبوس دار، و …
- مصرف مواد غذایی دارای پروبیوتیک ها
- نوشیدن 8 تا 12 لیوان آب در شبانه روز
- تقسیم مصرف غذاها به 3 وعده غذایی اصلی و 2 میان وعده
- مصرف دمنوش ها و نوشیدنی های سالم مثل دمنوش زنجبیل برای کاهش التهاب روده
- داشتن تحرک کافی یا پیاده روی روزانه به مدت 20 دقیقه، برای افزایش حرکات روده
حذف عادات غذایی ناسالم: عدم محافظت از سلامت دستگاه گوارشی
عادات نادرست غذایی، باعث آسیب به دیواره معده، رفلاکس و زخم معده، اختلال در هضم غذا، ابتلا به بیماری های گوارشی اسهال و یبوست، افزایش خطر بروز هموروئید مقعدی میشه.
برخی از این عادات نادرست غذایی:
- مصرف سیگار و دخانیات
- نوشیدنی های الکلی و گازدار
- مصرف کافئین زیاد قهوه و چای جوشیده
- مصرف نان های سفید مثل لواش، غذاهای چرب، ادویه های تند و حساسیت زا
- پرخوری که با فشار به معده، باعث رفلاکس معده میشه.
ورزش منظم: افزایش حرکات روده و بهبود اجابت مزاج
انجام حرکات سبک، مثل تمرین های ورزشی، پیاده روی منظم روزانه یا در صورت توانایی دوچرخه سواری، پیاده روی سریع و حتی حرکات یوگا، باعث افزایش حرکات روده یا پریستالسیس و دفع راحت مدفوع، جلوگیری از یبوست و ابتلا به هموروئید میشه.
حرکت های یوگا مثل پیچ نخاعی، پل و حالت کودک، باعث افزایش جریان خون و بهبود عملکرد روده میشه.
مدیریت استرس: تاثیر آرامش روحی بر بهبود عملکرد روده
استرس و فشارهای روحی، با افزایش ترشح اسید معده، باعث رفلاکس، التهاب معده و روده و ایجاد زخم معده، میشه. اضطراب زیاد، باعث انقباض عضلات روده و تشدید خطر ابتلا به یبوست و بیماری های مقعدی مثل شقاق مقعدی و هموروئید میشه.
دوری از محیط های تنش زا، تمرین های تنفسی دیافراگمی (4 ثانیه دم، 4 ثانیه بازدم)، مدیتیشن، نوشتن افکار روزانه، شنیدن موسیقی آرامش بخش، باعث کاهش استرس و بهبود حرکات روده میشه.
مصرف نوشیدنی های سالم: کمک به گوارش و هضم آسان غذا
نوشیدن روزانه آب فراوان، دمنوش های گیاهی به بهبود گوارش کمک میکنه. مثلا نوشیدن یه لیوان آب ولرم همراه یه قاشق عسل طبیعی، با شکم خالی ناشتا، روده رو آرام میکنه.
همچنین مصرف آب میوه های تازه مثل آب آلو، به عنوان منبع فیبر و ملین، کمک به بهبود حرکت های روده، هضم غذا، دفع آسان مدفوع، جلوگیری از ابتلا به یبوست و هموروئید مقعدی یا بواسیر میشه.
مصرف نوشیدنی های گازدار و شیرین مثل انواع شربت ها، باعث نفخ و تحریک روده میشه.
خطرات مراقبت نکردن از دستگاه گوارش: ابتلا به بیماری های گوارشی
بیماری های گوارشی، در اثر رعایت نکردن رژیم غذایی ناسالم و نامناسب، بروز میکنن.
بیماری های شایع ناشی از عدم مراقبت از دستگاه گوارشی:
- ابتلا به یبوست مزمن: باعث حرکات کند روده ها، دفع مدفوع سخت و فشار بر مقعد میشه.
- هموروئید یا بواسیر رایج ترین بیماری گوارشی چیست: التهاب، تورم و خونریزی وریدها یا سیاهرگ های مقعدی، بواسیر یا هموروئیده.
- فیشر (شقاق) مقعدی: پاره شدن، ترک یا بریدگی دیواره یا پوست نازک اطراف مقعد.
- آبسه مقعدی و یا فیستول مقعدی: تجمع و تخلیه نشدن عفونت در اطراف مقعد، باعث بیماری های عفونی مقعدی میشه.
- ابتلا به بیماری های التهابی روده مثل کرون و کولیت
- ابتلا به بیماری سندروم روده تحریک پذیر
- کمبود مواد مغذی: جذب کم ویتامینها و مواد معدنی لازم برای بدن مثل ویتامین دی، باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن میشه.
- بروز استرس و مشکلات روحی: درد مقعد ناشی از ابتلا به بیماری های مقعدی و مشکلات گوارشی، باعث تشدید استرس و اضطراب میشه. ارتباط دو طرفه ای بین استرس و بیماری های گوارشی، وجود داره.
درمان لیزری بیماری های مقعدی ناشی از مشکلات گوارشی: درمان قطعی بدون درد
یبوست، اسهال و بیماری های گوارشی، به عنوان عوامل اصلی ابتلا به بیماری های مقعدی، محسوب میشن. عدم درمان هموروئید و شقاق باعث تشدید علائم بیماری و ابتلا به آبسه و فیستول میشه.
در مراحل اولیه بروز علائم، درمان های خانگی موثر هستن.
در صورت وخیم شدن و بروز علائم شدید بیماری، باید درمان های جراحی یا لیزری رو در نظر داشت.
درمان لیزری بیماری های مقعدی، در کلینیک های تخصصی و مجهز، با استفاده از تجهیزات مدرن و پیشرفته لیزر co2 یا دیود، توسط جراح متخصص انجام میشه.
مزایا و ویژگی های منحصر به فرد درمان لیزری، در درمان بیماری های مقعدی:
- بدون احساس درد و خونریزی
- بدون نیاز به بیهوشی و بستری شدن در بیمارستانی
- دوره نقاهت کوتاه بعد لیزر درمانی
- بدون خطر عفونت ناحیه لیزر شده
- دقت بالای لیزر، از آسیب رسیدن به بافت ها و رگ های اطراف مقعد، جلوگیری میکنه.
- اشعه لیزر، باعث کاهش التهاب، ترمیم سریع و بهبودی کامل زخم میشه.
سوالات متداول تقویت دستگاه گوارش: روش های خانگی تقویت معده و روده
- آیا ورزش های سنگین به سیستم گوارشی و مقعد آسیب میزنه؟
بله. انجام ورزش های سنگین، بلافاصله بعد صرف غذا، باعث اختلال در هضم غذا و فشار بر بافت مقعد و بروز بیماری های هموروئید و شقاق میشه. برای ورزش، باید حداقل 2 ساعت از صرف غذا، گذشته باشه.
- درمان لیزری هموروئید، چقدر طول میکشه؟
لیزر درمانی بین 20 تا 45 دقیقه، بسته به شدت بیماری هموروئید، طول میکشه.
- چگونه رژیم پر فیبر از هموروئید جلوگیری میکنه؟
مصرف فیبر باعث نرم شدن مدفوع، عبور راحت از روده و مقعد و دفع راحت از مقعد میشه.
هنگام دفع، فشاری روی وریدها یا سیاهرگ های مقعدی نمیاد و هموروئید، بروز نمیکنه.
